Pete Seeger

R.I.P. Pete Seeger! (We shall overcome, κάποια μέρα, όχι τόσο μακρινή)

Κώστας Φουρίκος

Ο αμερικάνος τραγουδιστής, συνθέτης και πολιτικός ακτιβιστής Pete Seeger, έφυγε χτες το βράδυ είπαν, σε ηλικία 94 ετών.
Αυτός που υπήρξε ένας από τους θρυλικότερους εκπροσώπους της πολιτικοποιημένης αμερικάνικης φολκ μουσικής δεν βρίσκεται πια αναμεσά μας. O γιος του μουσικολόγου Charles Louis Seeger, ο οποίος τον εισήγαγε στην αμερικάνικη λαϊκή μουσική, δεν άργησε πολύ -μόλις στα 22 του- να συναντήσει έναν ακόμη θρύλο της αμερικάνικης μουσικής, τον Woody Guthrie , με τον οποίο στο πλαίσιο του πολυμελούς σχήματος Almanac Singers, περιόδευσε σε όλη τη χώρα από το 1940 και μετά τραγουδώντας κυρίως προς υποστήριξη εργατικών αγώνων.

Σε διάλογο με την κιθάρα του Guthrie, “this machine kills fascists”, το μπάντζο του Pete Seeger “περικυκλώνει το μίσος και το εξαναγκάζει να παραδοθεί”

Αφού υπηρέτησε στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο , ίδρυσε τους Weavers, ένα κουαρτέτο με το οποίο επίσης συνεργάστηκε πολλές φορές και ο Woody Guthrie και το οποίο έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στις αρχές της δεκαετίας του 1950, με τραγούδια όπως Kisses Sweeter Than Wine, If I Had a Hammer και Goodnight, Irene, πυροδοτώντας μια αναζωογόνηση της αμερικανικής φολκ μουσικής.
Η επιτυχία του γκρουπ ανακόπηκε όταν ο Seeger κατηγορήθηκε (μαζί με άλλους εφτά εντός των οποίων και ο συγγραφέας Arthur Miller) για τους δεσμούς του με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Αφού η μουσική του αποκλείστηκε από το αμερικανικό εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο και πολλές από τις συναυλίες του ακυρώθηκαν από τις αρχές, τελικά κλήθηκε ενώπιον της μακαρθικής κοινοβουλευτικής επιτροπής αντιαμερικανικών δραστηριοτήτων, όπου αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει την περιβόητη 5η τροπολογία και να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τις πολιτικές του δραστηριότητες:
“Δεν πρόκειται να απαντήσω σε τυχόν ερωτήσεις σχετικά με τους πολιτικούς μου δεσμούς, τις φιλοσοφικές ή θρησκευτικές ή πολιτικές μου πεποιθήσεις. Για το πώς ψήφισα στις εκλογές, ή για οποιαδήποτε άλλη από τις ιδιωτικές μου υποθέσεις. Νομίζω ότι αυτές είναι πολύ ανάρμοστες ερωτήσεις για να μπορούν να τεθούν σε οποιονδήποτε αμερικάνο, ιδιαίτερα κάτω από τέτοιον καταναγκασμό, όπως αυτός που βιώνω εδώ”.
Kαταδικάστηκε για περιφρόνηση του Κογκρέσου και καταδικάστηκε σε φυλάκιση, με την ποινή τελικά να ανατρέπεται.
Ο Seeger όμως συνέχισε να είναι δημοφιλής σε τεράστια ακροατήρια. Ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια και μικρά νυχτερινά κέντρα οι συναυλίες του μείναν στην ιστορία, όντας πολλές φορές κομμάτι της ενεργής του συμμετοχής σε πολλούς αγώνες, για εργατικές διεκδικήσεις, πολιτικά δικαιώματα και οικολογικούς σκοπούς . Η διασκευή του We shall overcome (παλιό gospell αμερικάνικο τραγούδι) έγινε ο ύμνος ττων πολιτικών κινημάτων της πολυτάραχης δεκαετίας του 1960 στις ΗΠΑ ενώ και άλλα τραγούδια του όπως τα Turn , Turn, Turn και Where Have All the Flowers Gone? κέρδισαν πολλά βραβεία και επαίνους όχι τόσο όταν κυκλοφόρησαν αλλά στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εντός αυτών και το βραβείο Grammy 1993 για τη συνολική του προσφορά στη μουσική και η είσοδός του στο Rock and Roll Hall of Fame το 1996.
Θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά περισσότερα για τη πολιτική του δράση αλλά και τα μουσικά του επιτεύγματα, όμως θα αρκεστούμε σε αυτά τα λίγα προς το παρόν μαζί με μια τελευταία σκέψη. Μια σκέψη που ξεπήδησε στο άκουσμα της χτεσινής του αποχώρησης όταν πολλές από τις φωτογραφίες του ασπρομάλλη, γερασμένου πλέον Seeger πλυμμήρισαν το διαδίκτυο.
Το “νέο”, σκεφτόμαστε, πολλές φορές σημαίνει το πρωτότυπο. Αυτό που για πρώτη φορά δημιουργείται κι εμφανίζεται. Άλλες φορές περιγράφει αποκλειστικά την ηλικία και χωρίζει τις γενιές. Πιο συγκλονιστικό όμως μάλλον είναι το “νέο”, όταν περιγράφει αυτό που έρχεται σε αντίθεση με το υπάρχον, ανεξάρτητα από το αν είναι πρωτοφανέρωτο ή όχι. Όταν σηματοδοτεί αυτό που απειλεί να πάρει τη θέση του υπάρχοντος. του, σε τελική ανάλυση, παλιού.
Κάπως έτσι, βλέπεις γύρω σου πολλούς νέους (ηλικιακά) ανθρώπους με παλιές, γερασμένες ιδέες.. Ενώ βλέπεις και ηλικιωμένους που οι ιδέες και η δράση τους δεν έχουν προσεγγίσει ακόμη, ούτε καν την εφηβική ηλικία. Κάπως έτσι επίσης, εμφανίζονται “πρωτότυπες”, “νέες” ιδέες σήμερα, που υπερασπίζονται έναν καθόλα γερασμένο κόσμο και βολεύονται εντός του. Αλλά και ιδέες, που αν και μπορεί να έχουν εμφανιστεί χρόνια πριν, παραμένουν εκθαμβωτικά νέες, σε σύγκριση με το σκοτεινό σήμερα.
Κάπως έτσι, σκεφτήκαμε, ότι στη μνήμη του αριστερού μουσικού κι ακτιβιστή Pete Seeger, εκτός όλων των όμορφων τραγουδιών του, αξίζει να ακούσουμε αποχαιρετώντας τον, κι αυτό:
Το “Forever Young” του Bob Dylan που εδώ τραγουδάει ο ίδιος.. Όντας σίγουροι ότι ταίριαζε και στον ίδιο μέχρι την τελευταία του στιγμή. Όντας σίγουροι ότι θα προσπαθήσουμε τουλάχιστον να ζήσουμε κι εμείς κάπως έτσι.
Rest in Peace, Pete Seeger.. We shall overcome!

Λίγα χρόνια πριν στην πρώτη γραμμή διαδήλωσης του Occupy movement