φόβος

Ο φόβος το στρώνει (αναδημοσίευση)

του Θωμά Τσαλαπάτη

(δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εποχή της 4.1.2015)http://dikaex.blogspot.gr/2015/01/blog-post_73.html

Φόβος ότι θα δω ένα περιπολικό να μπαίνει στο στενό όπου μένω.

Φόβος ότι θα με πάρει ο ύπνος το βράδυ. 

Φόβος ότι δεν θα με πάρει ο ύπνος.

Φόβος ότι το παρελθόν θα ξυπνήσει.

Φόβος ότι το παρόν θα πετάξει.

Φόβος ότι το τηλέφωνο θα χτυπήσει μες στη μαύρη νύχτα.

Φόβος για τις καταιγίδες.

Φόβος για την καθαρίστρια που έχει ένα σημάδι στο μάγουλο!

Φόβος για τα σκυλιά για τα οποία μου έχουν πει πως δεν δαγκώνουν.

Φόβος αγωνίας!

Φόβος ότι θα πρέπει να αναγνωρίσω το πτώμα ενός φίλου.

Φόβος ότι θα μου τελειώσουν τα λεφτά.

Φόβος ότι θα έχω πάρα πολλά, αν κι οι άνθρωποι δεν θα το πιστεύουν.

Φόβος για τα ψυχολογικά προφίλ.

Φόβος ότι θα αργήσω και φόβος ότι θα φτάσω πριν από όλους.

Φόβος για τον γραφικό χαρακτήρα των παιδιών μου σε φακέλους.

Φόβος ότι θα πεθάνουν πριν από μένα και ότι θα νιώθω ενοχές.

Φόβος ότι θα πρέπει να ζήσω με τη γριά μάνα μου, όταν γεράσω.

Φόβος σύγχυσης.

Φόβος ότι η σημερινή μέρα θα τελειώσει με μια άσχημη είδηση.

Φόβος ότι θα ξυπνήσω και θα έχεις φύγει.

Φόβος ότι δεν αγαπώ και φόβος ότι δεν αγαπώ αρκετά.

Φόβος ότι αυτό που αγαπώ θα αποβεί ολέθριο για αυτούς που αγαπώ.

Φόβος θανάτου.

Φόβος ότι θα ζήσω υπερβολικά πολύ.

Φόβος θανάτου.

Αυτό το είπα.

(Ρέιμοντ Κάρβερ, "Φόβος", μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος)

Ο φόβος νοτίζει τα ρούχα, ενώ μετρούμε τις πρώτες ώρες της νέας χρονιάς. Είναι ο φόβος όταν λες καλή χρονιά και δεν είσαι σίγουρος τι εύχεσαι. Ο φόβος μπροστά σε μια ξεχασμένη πόρτα ανοιχτή σε έναν άδειο παρατημένο δρόμο, ο φόβος πως η ηχώ δεν θα επιστρέψει τη φωνή σου και ο φόβος πως όταν τελικά σου απαντήσει η φωνή αυτή δεν θα σου θυμίζει τίποτα. Ο φόβος μπροστά σε μια χούφτα στάχτη και ο φόβος μπροστά σε μια σκιά δεμένη στην αυλή να γαβγίζει τους περαστικούς. Ο φόβος για το λευκό ύφασμα που πέφτει στα σκοτεινά πατώματα. Ο φόβος πως συνηθίζεις και ο φόβος πως ξέμαθες να αντιδράς. Ο φόβος πως όλα θα μείνουν ίδια και ο φόβος πως τίποτα δεν θα αλλάξει.

Φόβος πως ο κυνισμός θα συνεχίσει να υπάρχει σε άθλιες ανακοινώσεις που αλατίζουν τις πληγές των εγκλημάτων σαν το δελτίο τύπου της ΑΝΕΚ για το Norman Atlantic: «Δεδομένου ότι το πλοίο δεν αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της Εταιρείας και ότι η Εταιρεία στο πλαίσιο της ως άνω ναύλωσης έχει προβεί σε πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, εκτιμάται ότι δεν θα επέλθει σημαντική επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματα της Εταιρείας» . Φόβος πως δεν θα βρούμε προς τα πού να κατευθύνουμε την οργή μας απέναντι στο απάνθρωπο.

Φόβος πως η δημοσιογραφία θα παραμείνει καρφωμένη στα ίδια επίπεδα αθλιότητας όπως η αντίδραση του Μανώλη Αναγνωστάκη στο πρωινό του Μέγκα όταν μιλώντας με εγκλωβισμένο στο Norman Atlantic άρχισε να φωνάζει ‘’Έλεος πια!’’ επειδή ο ναυαγός έθιξε την στάση του υπέροχου υπουργού Αργύρη Ντινόπουλου. Ή σαν τους δύο δημοσιογράφους της ΝΕΡΙΤ που κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του Αντώνη Σαμαρά μας παρουσίασαν σε προσομοίωση το πώς θα δομούνται οι συνεντεύξεις σε περιόδους δικτατορίας. Φόβος του Άδωνι Γεωργιάδη για την ψυχή της Ρένας Δούρου επειδή δεν πήγε στη δοξολογία της εκκλησίας.

Στην εκστρατεία της κινδυνολογίας που ξεκινά, ο φόβος ορίζεται ως το μόνο επιχείρημα. Ένας φόβος χτισμένος πάνω στην καταστροφή και την απόγνωση, φόβος που δεν τις αντιστρέφει αλλά αντίθετα της συντηρεί. Και το υλικό με το οποίο φτιάχνεται αυτό το ενδεχόμενο της απώλειας είναι ακριβώς οι απώλειες των τελευταίων ετών, σαν μια αντανάκλασή τους στο μέλλον, ένας πολλαπλασιασμός συνέχειας που για να επιμηκύνει τον εαυτό του παριστάνει πως τον αντιμάχεται. Αυτοί που δημιούργησαν την απώλεια τώρα τη χρησιμοποιούν ως όπλο απέναντι σε αντιπάλους διεκδικώντας τη συνέχειά της ως μόνο ενδεχόμενο. Με αυτό τον τρόπο μιλούν κατά της καταστροφής για να συντηρήσουν το υπέρ της, κόντρα σε μια καταστροφή στο μέλλον ώστε να συνεχίσουν να καταστρέφουν στο παρόν. Είναι η κριτική ικανότητα που έχει ατροφήσει μέσα στην παραζάλη της παρατεταμένης διάλυσης και τα αντανακλαστικά του ‘’όχι άλλο’’ που στρατολογούνται για να τρομοκρατήσουν. Μα αυτό το ‘’όχι άλλο’’ δεν επιτυγχάνεται ως ελεημοσύνη μέσα από την παθητικότητα του φόβου, αλλά ως διεκδίκηση μέσα από την ενέργεια της ελπίδας. Και είναι και πάλι ο φόβος αυτός που θα ορίσει την ελπίδα ως ανόητο όνειρο, την διεκδίκηση ως κάτι μάταιο και την υπόσχεση ως λαϊκισμό. 

Είναι τέλος ο φόβος, απέναντι σε κάθε τι το νέο μα και ίσως ο φόβος ως επικύρωση πως αυτό που έρχεται θα είναι νέο.

Ας τρομοκρατήσουμε λοιπόν τους φόβους μας. Βάζοντας τη διεκδίκηση στη θέση της βεβαιότητας, το χώμα στη θέση της στάχτης, την ελπίδα στη θέση της απόγνωσης και του πανικού. Γιατί το νέο δεν είναι τίποτα άλλο από τον ιδρώτα του τρομοκρατημένου φόβου.