Τον Φεβρουάριο του 1963 ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζ. Ρόμπερτ Μόσκιν στο πλαίσιο μιας μεγάλης έρευνας (που αναδημοσίευσε στην Ελλάδα η εφημερίδα «Ελευθερία») ζήτησε από είκοσι κορυφαίους ιστορικούς να διατυπώσουν προβλέψεις για την πορεία του κόσμου.
Οι ιστορικοί Εσμοντ Ράιτ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Α.Π. Ρόουζ, καθηγητής στην Οξφόρδη, Σάμουελ Ελιοτ Μόρισον, Γουίλ Ντιούραντ και ο Γερμανός θεολόγος και φιλόσοφος Ραϊνχόλντ Νίεμπουρ προέβλεψαν ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος του μέλλοντος για την ανθρωπότητα θα είναι η κομμουνιστική Κίνα. Ο καθηγητής Μόρισον υποστήριξε ότι: «Ενας λόγος για τον οποίο ελπίζω ότι μπορούμε να αποφύγουμε τον πόλεμο με τη Ρωσία είναι ότι ο πραγματικός κίνδυνος είναι η Ερυθρά Κίνα. Θα ασκήσει μεγάλη πίεση για να επεκταθεί στη Σιβηρία ή στην Αυστραλία. Νομίζω ότι αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος του μέλλοντος». Και ο ιστορικός Γουίλ Ντιούραντ πρόσθεσε: «Αν καταπιαστούμε να καταστρέψουμε τη Ρωσία και εκείνη εμάς, ο Μάο Τσε Τουνγκ θα κέρδιζε τα πάντα. Οι Κινέζοι θα κληρονομούσαν τη Γη. Δεν είναι κακή ιδέα. Κάποτε είχαν λαμπρό πολιτισμό και θα μπορούσαν να τον ξανααποκτήσουν». Η πρόβλεψη για την κυριαρχία της Κίνας στον κόσμο, όχι όμως με πολέμους και καταστροφές, αλλά με οικονομικά άλματα, επαληθεύεται έπειτα από περίπου μισό αιώνα. Ηδη το δεύτερο τρίμηνο του 2010 ξεπέρασε την Ιαπωνία και κατέλαβε τη δεύτερη θέση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Προβλέπεται, μάλιστα, από οικονομικούς αναλυτές ότι η Κίνα ώς το 2027 θα εκτοπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από την πρώτη θέση της ισχυρότερης οικονομίας στον πλανήτη. Σε πολλά, αν όχι σε όλα, οι κορυφαίοι ιστορικοί της δεκαετίας του '60 έπεσαν έξω. Ολοι, ωστόσο, συμφωνούσαν ότι δεν είναι εύκολο να λύνονται τα προβλήματα της ανθρωπότητας και υπογράμμιζαν: «Πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε δίχως λύσεις. Πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε τη μια κρίση μετά την άλλη, ελπίζοντας για το καλύτερο, αλλά δεχόμενοι το χειρότερο».
Φτάσαμε, λοιπόν, στο χειρότερο, που δεν είναι η οικονομική κρίση, αλλά ο άμεσος κίνδυνος καταστροφής, αφανισμού του πλανήτη από την αλόγιστη εκμετάλλευση του πλούτου του και τον βιασμό της φύσης από την εγκληματική ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές είναι η εκδήλωση αντίδρασης, είναι η εκδίκηση της φύσης. Τιμωρεί τους βιαστές της με ξηρασίες, με πλημμύρες που σαρώνουν πόλεις και χωριά, προκαλώντας τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και την εξαθλίωση εκατομμυρίων κατοίκων όχι μόνο υποβαθμισμένων, αλλά και αναπτυγμένων περιοχών.
Η σωτηρία του πλανήτη και της ζωής πάνω σ' αυτόν είναι τώρα πανανθρώπινη υπόθεση, που σημαίνει ότι χρειάζεται παγκόσμια συνεννόηση για να παραμεριστεί η απληστία του κεφαλαίου, να περιοριστούν τα αδηφάγα οικονομικά συμφέροντα και επιτέλους να σεβαστούν οι κυβερνήτες τον χάρτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που μένει ένα ευχολόγιο. Οι υπερδυνάμεις καταρρέουν από την αλαζονική τους συμπεριφορά, υποτιμούν την πραγματικότητα και επιμένουν στην αυτοκρατορική νοοτροπία. Παίζοντας τον προφήτη του μέλλοντος ο Χένρι Κίσινγκερ, στο βιβλίο του «Αυτοκρατορία ή ηγετική δύναμη; Για μια διπλωματία του 21ου αιώνα», γράφει στο κεφάλαιο «Συμπεράσματα» ότι: «Μερικοί Αμερικανοί θριαμβολογώντας για την ισχύ της χώρας τους, προτείνουν να υπάρξει η ρητή διαβεβαίωση ότι υφίσταται μια αγαθοποιός αμερικανική ηγεμονία. Αυτή, όμως, η φιλοδοξία θα υποχρεώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να επωμισθούν ένα καθήκον το οποίο καμιά κοινωνία δεν κατάφερε ποτέ να διαχειριστεί με επιτυχία επ' άπειρον. Οσο ανιδιοτελείς και αν θεωρεί η Αμερική τους στόχους της, η κατηγορηματική επιμονή στην πρωτοκαθεδρία της θα ενώσει βαθμιαία όλο τον πλανήτη εναντίον της και θα την υποχρεώσει να επιβάλει τις απόψεις της, με συνέπεια να απομονωθεί και να εξαντληθούν οι πόροι της».
Ο Χένρι Κίσινγκερ κυκλοφόρησε το βιβλίο του το 2001. Την ίδια περίοδο και άλλοι Αμερικανοί «προφήτες» κυκλοφόρησαν παρόμοια βιβλία. Ο Σμπίγκνιου Μπρεζίνσκι το «Η Μεγάλη Σκακιέρα» (1998), ο Πολ Κένεντι το βιβλίο «Προετοιμασία για τον 21ο αιώνα» (1993). Οι εξελίξεις, όμως, με την οικονομική κρίση, που ξέσπασε στις ΗΠΑ και μεταδόθηκε στην Ευρώπη, όπως και με τη ραγδαία άνοδο της Κίνας στις πρώτες θέσεις των οικονομικών υπερδυνάμεων, ανέτρεψαν πολύ γρήγορα τις προβλέψεις για να επιβεβαιωθεί ότι «ουδείς μετά Χριστόν προφήτης». Ο κόσμος, όμως, δεν μπορεί να πορεύεται με προφητείες, ούτε και να ζει «τη μία κρίση μετά την άλλη», όταν θα πρέπει, επιτέλους, να γίνει σεβαστεί η ανθρώπινη αξία και να περιοριστούν η δυστυχία και η εξαθλίωση με δίκαιη διανομή του πλούτου του πλανήτη.
Το 1963, εκτός από τους απαισιόδοξους «προφήτες», που προέβλεπαν ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρωπότητα την κομμουνιστική Κίνα, υπήρχαν και οι αισιόδοξοι, όπως ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας Μίχαλ Λουνκ, που υποστήριζε, μεταξύ άλλων, ότι το 2000 ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης. Εγραφε σε σειρά άρθρων του ότι το 2000 οι άνθρωποι θα εργάζονται 30 έως 36 ώρες την εβδομάδα και η πληρωμένη άδεια δεν θα διαρκεί λιγότερο από έναν μήνα και στις περισσότερες περιπτώσεις θα έφτανε τις 6 εβδομάδες. Προέβλεπε ακόμη ότι χάρη στον ελεύθερο χρόνο και την ικανοποιητική αμοιβή των εργαζομένων «ο τουρισμός, τόσο ο τοπικός όσο και εκείνος του εξωτερικού, θα έχει τοποθετηθεί στην πρώτη θέση όλων των δραστηριοτήτων».
Ο Πολωνός καθηγητής Μίχαλ Λουνκ έβλεπε τις εξελίξεις από τη θέση της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Αλλα, όμως, ετοίμαζε ο καπιταλισμός, ο οποίος κατάφερε να καρπούται τη μερίδα του λέοντος από την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, που ήταν μια πανανθρώπινη κατάκτηση, χρηματοδοτημένη από τους λαούς με μεγάλες οικονομικές θυσίες. Κατάφερε ο καπιταλισμός να αποδεχτούν ακόμη και σοσιαλιστικές κυβερνήσεις το δόγμα ότι η λύση στην κρίση του είναι «περισσότερη εργασία με μικρότερη αμοιβή». Που σημαίνει περισσότερα κέρδη των ολίγων του πλούτου και περισσότερη εξαθλίωση των πολλών.
Οι ιστορικοί «προφήτες» του 1963 δικαιώνονται σε μια μόνο πρόβλεψή τους: «Πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε τη μια κρίση μετά την άλλη, ελπίζοντας για το καλύτερο, αλλά δεχόμενοι το χειρότερο». Αν το αποδεχτούμε, θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου