Η στρατηγική του φθόνου
 |
του Θανάση Καρτερού
από την Αυγή
Μήνες και μήνες οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα περιγράφονταν από την προπαγάνδα του Μνημονίου ως θύματα, ως μη προνομιούχοι, ως υποζύγια που σέρνουν το κάρο της οικονομίας σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους του δημόσιου τομέα. Οι μεν είναι στο έλεος της ανεργίας, οι δε υπό τη σκέπη της μονιμότητας, οι μεν ζουν με τον φόβο της απόλυσης, οι δε με τη σιγουριά της μονιμότητας, οι μεν έχουν άθλιες αμοιβές, οι δε παίρνουν διπλάσια και τριπλάσια λεφτά και επιδόματα και πολλά άλλα.
Όλα αυτά οδηγούσαν σε σωρεία εγγυήσεων προς τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα ότι αυτοί δεν θα πάθουν τίποτε, μόνο οι άλλοι. Η κυβέρνηση και η τρόικα τους ήθελαν βλέπετε συμμάχους, ή έστω παρατηρητές, στο ξεκλήρισμα εισοδημάτων και δικαιωμάτων των άλλων, των προνομιούχων. Τώρα έγιναν αυτοί άλλοι και άρχισε η επέλαση στα δικά τους δικαιώματα και στις δικές τους αμοιβές. Αρχής γενομένης από την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και τη μετατροπή της «ανελαστικής» αγοράς εργασίας σε λάστιχο, περασμένο μάλιστα στον λαιμό του κάθε εργαζόμενου.
Πρόκειται φυσικά για μια πορεία προδιαγεγραμμένη. Ούτε ο Παπανδρέου τις εννοούσε τις εγγυήσεις του, ούτε η τρόικα έχει ξεχάσει τι ήρθε να κάνει στην Ελλάδα. Απλώς αξιοποίησαν τον κοινωνικό αυτοματισμό, τη στρατηγική του φθόνου, τη λογική της μετάλλαξης όλων σε άλλους, που μισούν τους άλλους άλλους. Οι ίδιοι που έλεγαν ότι δεν είναι δίκαιο να έχουμε εργαζομένους δύο ταχυτήτων, τώρα λένε ότι δεν είναι δίκαιο να έχουμε θύματα δύο ταχυτήτων. Πλήρωσαν οι μεν, τώρα θα πληρώσουν οι δε -αυτό απαιτεί η κοινωνική δικαιοσύνη! Και η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, όσο τραγική κι αν είναι, δεν είναι παρά το πρώτο βήμα.
Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς προφήτης για να προβλέψει ότι θα ακολουθήσουν και άλλα χειρότερα. Είναι τόσο βαριά η σκιά της ανεργίας, τόσο καταθλιπτική η ανασφάλεια, που οι γκαουλάιτερ του Μνημονίου να αισθάνονται ότι έχουν τα χέρια τους λυμένα απέναντι σε μια στρατιά μισθωτών, ιδιωτικών και δημόσιων, ρημαγμένη από τον φόβο και διασπασμένη από την προπαγάνδα του φθόνου. Το γεγονός ότι το μαστίγιο μπορεί κάποια στιγμή να μετατρέψει αυτή τη στρατιά σε δύναμη καταστροφής όχι μόνο του Μνημονίου, ούτε τους περνάει από το μυαλό...
Το Μνημόνιο όμως δεν έχει κυρίως λογιστικές επιδιώξεις. Είναι εργαλείο αναδιανομής των εισοδημάτων υπέρ των ευπόρων και των πιστωτών και, κυρίως, εργαλείο θρυμματισμού θεσμών που εξυπηρετούσαν το ανατρεπόμενο κοινωνικό συμβόλαιο. Εργαλείο κατασκευής μιας "νέας κοινωνίας" - χωρίς συνδικαλιστικούς θεσμούς, με τους εργαζόμενους έρμαια στις εργοδοτικές κινήσεις και τους μικρούς επιχειρηματίες να βαδίζουν προς τη βίαιη υπαλληλοποίηση ή και την ανεργία. Με τη δημοκρατία συνεχώς να χάνει το ουσιαστικό περιεχόμενό της.
Η Ελλάδα, με τη ραχοκοκκαλιά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθημερινά αποτελεί παρελθόν. Όποια επιχείρηση κλείνει δεν πρόκειται να ξανανοίξει. Στη χώρα μας το εργατικό δυναμικό δεν είναι ενταγμένο σε μεγάλες μονάδες, που έχουν τη δυνατότητα να θέσουν σε διαθεσιμότητα τους εργαζόμενους και να τους επαναπροσλάβουν μετά την ανάκαμψη, όπως π.χ. συμβαίνει στη Γερμανία. Εδώ, το πλήθος των μισθωτών και αυταπασχολούμενων συγκροτεί τη βάση της απασχόλησης. Σε μεγάλο βαθμό, στις ουρές των ανέργων μαζί με χιλιάδες μισθωτούς θα συνωθούνται και χιλιάδες πρώην μικρομεσαίοι επιχειρηματίες.
Με την απειλή της ανεργίας, η διαπραγμάτευση της εργατικής δύναμης είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολη υπόθεση. Τώρα, επιπλέον, η διάλυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων υπονομεύει την εναπομείνασα δύναμη του συνδικαλισμού. Η ΓΣΕΕ θα γίνει φάντασμα του ήδη καχεκτικού εαυτού της.
Το Μνημόνιο επανακατασκευάζει την κοινωνία. Την κοινωνία που καλείται να συμμορφωθεί με την ανεργία, την ετεροαπασχόληση, την ανασφάλεια, την έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης. Μια κοινωνία με τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών να ζουν υποβαθμισμένη ζωή, την ώρα, όμως, που θα διαμορφώνεται μια νέα τάξη νεόπλουτων, που θα αναρριχάται στις πρώτες θέσεις σε αυτό που θα προκύψει μετά τη βίαιη καπιταλιστική αναδιάρθρωση.
Το Μνημόνιο δεν παράγει πολιτική διεξόδου της χώρας από την κρίση, αλλά εκμεταλλεύεται την κρίση για να διαμορφώσει μια νέα κοινωνία μεγαλύτερων ανισοτήτων. Από την κοινωνία των 2/3 εντός των τειχών, πηγαίνουμε στην κοινωνία του 1/3. Αυτό είναι το Μνημόνιο της αντεπανάστασης.
