"Η αριστερά πρέπει να αντιληφθεί ότι για να κερδίσει κάτι, πρέπει να ενωθεί.

συνέντευξη της Μάρτα Χάρνεκερ
στην Ελένη Τσερεζόλε
από την Κυριακάτικη Αυγή

"Η αριστερά πρέπει να αντιληφθεί ότι για να κερδίσει κάτι, πρέπει να ενωθεί.απλώς για ένωση κομμάτων, η αριστερά είναι κάτι παραπάνω από αυτά, είναι τα κοινωνικά κινήματα, είναι ο κόσμος που θέλει να αλλάξει τον κόσμο και τώρα έχει περισσότερο χώρο για συνεργασία. Π Και δεν πρόκειται ρέπει να δημιουργήσουμε τους χώρους της συνάντησης των ανθρώπων που σήμερα είναι χώρια. Για παράδειγμα, τα οικολογικά προβλήματα, η υπερθέρμανση του κλίματος - ο νεοφιλελευθερισμός είναι ο εχθρός της φύσης, άρα ο κόσμος αντιλαμβάνεται τι σημαίνει αυτός ο αγώνας..." , τονίζει η Μάρτα Χάρνεκερ.

Ποια τα διδάγματα της οικονομικής εμπειρίας της Λατινικής Αμερικής;

Εγώ δεν μπορώ να πω τι μπορεί να κάνει μια ευρωπαϊκή χώρα, αλλά τι κάναμε εμείς στη Λατινική Αμερική. Όταν λοιπόν οι λατινοαμερικανικές χώρες ακολούθησαν τις “συνταγές” του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αυτό ήταν καταστροφή: δεν είχαμε ανάπτυξη ή είχαμε άνιση ανάπτυξη, με τους φτωχούς να γίνονται φτωχότεροι και τους πλούσιους πλουσιότεροι. Σε πολλές λατινοαμερικανικές χώρες, οι πολυεθνικές πήραν τα πάντα! Στη Λατινική Αμερική δημιουργήθηκε μια τόσο φοβερή κατάσταση, που εξηγεί το γιατί οι λαοί αντιστάθηκαν, ξεσηκώθηκαν χωρίς πολύ οργάνωση στην αρχή και μετά αντιλήφθηκαν ότι τα κοινωνικά κινήματα, τα κινήματα των ιθαγενών, των γυναικών, πρέπει να πιέσουν για κυβερνήσεις με αντι-νεοφιλελεύθερα προγράμματα. Και αυτές οι κυβερνήσεις δεν έκαναν συμφωνίες με το ΔΝΤ, διέκοψαν τις σχέσεις μαζί του και τούτο επέτρεψε την εγκαθίδρυση μιας πολιτικής εθνικής κυριαρχίας, γιατί το ΔΝΤ είναι πάντα υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, είναι κατά του δημοσίου τομέα. Εμείς κάναμε το αντίθετο εθνικοποιώντας στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και οι χώρες μας έχουν καλύτερη ανάπτυξη μεσούσης της κρίσης από ό,τι οι ευρωπαϊκές χώρες.

Ποιες οι προϋποθέσεις για μια χώρα προκειμένου να ακολουθήσει αυτό το λατινοαμερικανικό μοντέλο;

Ο Τσάβεζ όταν εξελέγη το 1998 ήταν απολύτως μόνος. Δεν μπορούσε όμως να προχωρήσει μόνος. Άρχισε λοιπόν να οικοδομεί νέες εναλλακτικές λύσεις έναντι των ΗΠΑ και άρχισε να συνεργάζεται με τις άλλες χώρες για την ενοποίηση της Λατινικής Αμερικής. Και πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο νεοφιλελευθερισμός δημιούργησε τις συνθήκες της ανάπτυξης του κοινωνικού μας κινήματος και των αριστερών δυνάμεων που μας έδωσαν τη δυνατότητα της εκλογής του συγκεκριμένου προέδρου! Ο Τσάβεζ όμως δεν δούλεψε μόνο για την ενοποίηση της Λατινικής Αμερικής, αλλά πήγε και στην Ασία, την Αφρική και αλλού. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να έχουμε στον νου μας ότι ο νεοφιλελευθερισμός προκαλεί σε πολλές τάξεις, όχι μόνο τους εργάτες ή τους ιθαγενείς αλλά και στις μεσαίες τάξεις, οικονομικές αλλά και ψυχολογικές ζημιές. Προκαλεί αυτή την ανασφάλεια του να μη ξέρεις αν θα έχεις ή όχι δουλειά. Αυτή η κατάσταση, αν υπάρχει μια έξυπνη αριστερά, δημιουργεί τη δυνατότητα σύστασης ενός ευρέος μετώπου κατά του νεοφιλελευθερισμού.

Το πρόβλημα είναι ότι στην Ευρώπη, παρ' ότι η μεσαία τάξη πλήττεται σοβαρά, δεν έχει σημειωθεί κάποια σύγκλιση με την αριστερά ή τα κοινωνικά κινήματα...

Η κρίση που έχει δημιουργηθεί από αντικειμενικές συνθήκες πρέπει να οδηγήσει στην αναδιάρθρωση του καπιταλισμού - αυτό είναι το πρόβλημα. Και για να το πετύχουμε αυτό πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να εγκαταλείψουμε τους παλιούς τρόπους οργάνωσης. Πολλά από τα λάθη του παρελθόντος, ο σεχταρισμός, ο εργατισμός, η άρνηση της διαφορετικότητας κ.ά. οφείλονται σε αυτούς. Πρέπει να τους αλλάξουμε. Και επίσης να δείξουμε, σε ορισμένα μέρη, κοινότητες, σε επίπεδο τοπικών κυβερνήσεων, ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε έναν διαφορετικό τρόπο διακυβέρνησης. Αυτό έγινε στη Λατινική Αμερική. Κατά τη γνώμη μου, οι λέξεις έχουν φθαρεί πολύ. Ο κόσμος δεν τις πιστεύει πλέον. Οι αριστεροί πολιτικοί μοιάζουν πλέον με τους δεξιούς και επίσης η αριστερή μας γλώσσα έχει "μολυνθεί" από τη δεξιά. Πρέπει λοιπόν στην πράξη ο κόσμος να δει τη διαφορά της αριστεράς και αυτό δεν είναι διόλου εύκολο. Όμως αυτός είναι και ο λόγος που παθιάζομαι με τη συμμετοχή σε τοπικές κυβερνήσεις ως στρατηγική της αριστεράς. Να δείξει ότι ο λαός είναι εκείνος που πρέπει να αποφασίζει για το πού θα πάνε τα χρήματα και όχι ένας δήμαρχος περιστοιχισμένος από ειδικούς. Το μάθημα που πήραμε στη Λατινική Αμερική με τους συμμετοχικούς προϋπολογισμούς είναι ότι όταν ο κόσμος καταλαβαίνει ότι δεν πρόκειται για το πρόβλημα του σπιτιού του αλλά της πόλης του, τότε αυξάνεται το αίσθημα της αλληλεγγύης.

- Ο Καναδός ακαδημαϊκός, μαρξιστής οικονομολόγος, σύμβουλος της κυβέρνησης Τσάβες στη Βενεζουέλα, Μάικλ Λίμποβιτς, και η Μάρτα Χάρνεκερ, Χιλιανή κοινωνιολόγος και συγγραφέας, βρέθηκαν πρόσφατα στην Αθήνα προσκεκλημένοι του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς.