Σελίδες

Τετάρτη 25 Μαΐου 2016

Ο δάσκαλος έχει τη δύναμη να δώσει φτερά σε ένα παιδί. Αρκεί να προσέξει την ψυχή του..

http://emvolos.gr

Ο δάσκαλος μπορεί να “αλλάξει” ένα παιδί..

Ο Νίκος κάθεται σιωπηλός στην τάξη.. Η παρουσία του απουσία..”Δεν τραβάει .. Δεν διαβάζει “λέει  συχνά  πια  ο δάσκαλος στους γονείς του και εκείνοι αρχίζουν να ντρέπονται που ο μικρός δεν τα καταφέρνει..

Γράφει η εκπαιδευτικός Βασιλική Μηρτσέκη
Μα τον Νίκο δεν τον σηκώνει ο δάσκαλος να πει μάθημα και εκείνος εδώ και καιρό δεν τολμάει να σηκώσει το χέρι του. Αν το κάνει οι άλλοι θα τον κοροϊδέψουν.. Ο δάσκαλος θα του φωνάξει και για άλλη μια φορά θα του πει: “Να διαβάζεις Νίκο. Πάλι αδιάβαστος ήρθες”..Και το παιδί βουλιάζει όλο και πιο πολύ σε χαμένα γνωστικά αντικείμενα που δεν μπορεί να κατανοήσει. Η Σταυριανή κοιτά σαν χαμένη. Ακόμα συλλαβίζει και ας πάει Ε τάξη, αργεί να αντιγράψει και δεν μπορεί να ακολουθήσει την τάξη…Προέρχεται από οικογένεια που τα παιδιά τη χαρακτηρίζουν ¨φτωχή”. Μένει σε ένα σπίτι έξω από την πόλη, χωρίς άλλα  παιδιά στην οικογένεια, χωρίς φίλους και οι γονείς της γεωργοί στηρίζονται από την σύνταξη του παππού που μένει μαζί τους. Τα ρούχα της φθαρμένα, παλιά αλλά καθαρά είναι αδύνατο να  συναγωνιστούν τα ρούχα των συμμαθητριών της. Δυο κορίτσια την κάνουν  παρέα μα και αυτή δεν θέλει ελεημοσύνη. Ετσι νιώθει.. Έχει κλειστεί στον εαυτό της και πια δεν μιλάει και δεν χαμογελάει.. Μα κανείς δεν το βλέπει.
Η Σταυριανή απλά περιθωριοποιήθηκε. Ο Χρήστος και ο Πάνος “σκοτώνονται” συνεχώς. Ο ένας αντιμετωπίζει ως αντίπαλο τον άλλο. Πρώτοι σε όλα θέλουν να είναι.. Στα μαθήματα, στους φίλους, στις σκανταλιές, στα πειράγματα.. Μόνο που τα πειράγματά τους πολλές φορές είναι επικίνδυνα. Ποιος να τολμήσει να τα βάλει μαζί τους; Συνέχεια βρίσκονται έξω από το γραφείο του Διευθυντή και οι γονείς πάντα δίπλα να προσπαθούν να καταλάβουν τι τρέχει..” Η τάξη αυτή είναι ανάγωγη και κακομαθημένα όλα τα παιδιά”, “Δεν είναι τάξη αυτή..Είναι βάσανο”.. “Δύσκολη τάξη για το δάσκαλο που θα τα πάρει. Πρέπει να έχει Άγιο για να τη βγάλει καθαρή”.    Και ένας  δάσκαλος ή μια δασκάλα αναλαμβάνει την τάξη, του  χτυπάνε φιλικά την πλάτη..”Άντε και καλό κουράγιο..¨Και εκείνος ξεκινά..Δεν βιάζεται. Τα μαθήματα μπορούν να περιμένουν λίγο.. Ξέρει εξάλλου τι έχει σημασία για τα παιδιά. Γνωρίζεται μαζί τους. Παρατηρεί την ώρα που διδάσκει. Περπατάει ανάμεσα στα παιδιά και δίνει ευκαιρίες σε όλα να μιλήσουν.. Ξεχωρίζουν από μακριά οι μαθητές που ήταν οι πιο δημοφιλείς και ..αγαπημένα παιδιά για μαθητές και δασκάλους.. Ο Νίκος κρύβεται μα ο δάσκαλος τολμά να του κάνει μια ερώτηση. Καταλαβαίνει πως ο Νίκος δεν μπορεί να κατανοήσει τι τον ρώτησε. Απλοποιεί την ερώτηση. Τον υποβοηθά κιόλας. Πετάγονται οι  μαθητές να συμπληρώσουν. Κάποιοι γελούν. Και σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά.. Σταματάει την εξέταση.. Σοβαρεύει..
Αφήνει το βιβλίο και όρθιος στην μέση της τάξης στρέφει το βλέμμα του σε έναν έναν τους μαθητές.. Δεν κοροϊδεύει κανείς μαθητή του, δεν έχει κανείς δικαίωμα να προσβάλλει τον άλλο επειδή “δεν ξέρει”. Μιλάει για τα αισθήματα αυτού του παιδιού, για το πως νιώθει το παιδί, δίνει δικά του παραδείγματα, βάζει ένα “αστέρι” της τάξης να νιώσει όπως νιώθει ο Νίκος..Χρειάζεται τρόπος και κόπος να καταλάβουν τα παιδιά.. Χρειάζεται δουλειά να μάθουν να νιώθουν τι σημαίνει μαθησιακές δυσκολίες και πως νιώθει ένα παιδί όταν δεν το αποδέχονται.. Ο δάσκαλος βοηθά το Νίκο αλλά και τα άλλα τα παιδιά. Το Νίκο ώστε  να ενταχθεί στην τάξη και τους  συμμαθητές του να  τον αποδεχτούν. Κάνει ομάδες, εντάσσει το Νίκο, δίνει εργασίες, χρησιμοποιεί χρώματα για να επισημαίνει ο Νίκος τα βασικά, κάνει  ερωτήσεις, δείχνει εικόνες, κάνει σχεδιαγράμματα, υπογραμμίζει, συζητά με το Νίκο και επειδή διαφαίνεται πως οι μαθησιακές του δυσκολίες δείχνουν πιθανή δυσλεξία τον απαλλάσσει από τα γραπτά. Πλέον ο Νίκος και χωρίς χαρτί από το ΚΕΔΔΥ  εξετάζεται προφορικά στις ίδιες ερωτήσεις με τα παιδιά. Πάνω από όλα το παιδί και όχι τα χαρτιά. Και πραγματικά ο Νίκος “φορτσάρει”. Ο γονείς το βλέπουν. Ο Νίκος άλλαξε. Έχει πια αυτοπεποίθηση. Μα ο δάσκαλος δεν μένει μόνο στο μάθημα. Δίνει ευκαιρίες για να εργαστούν σε διάφορες εργασίες και αποκαλύπτεται μπροστά τους ένα μικρό ταλέντο στη φωτογραφία. Και αυτό το ταλέντο δεν μένει ανεκμετάλλευτο έτσι  οργανώνεται στο τέλος της χρονιάς ένας διαγωνισμός φωτογραφίας για όλο το σχολείο και ο Νίκος με τη βοήθεια που του παρέχει παραδίδει  μαθήματα για το διαγωνισμό..
i74481754._szw565h2600_Ο μικρός μαθητής πια, έχει τις ίδιες ευκαιρίες και ας μη περάσει ο δρόμος του από το Πανεπιστήμιο.. Το μέλλον κανείς όμως  δεν το ξέρει. Μα αυτός σήμερα  είναι πια  ένα χαρούμενο παιδί. Η Σταυριανή είναι ένα παιδί που μεγαλώνει μοναχικά. Στερημένα .. Δεν έχει τις ίδιες παραστάσεις με τους συμμαθητές της.. Κάποιοι οριοθέτησαν το παιδί ως παιδί  με οριακή  νοημοσύνη.. Μα πως μπορείς να το λες όταν δεν ξέρεις; Όταν δεν ξέρεις το σπίτι του, το χώρο του; Το πως ζει; Ίσως είναι αργά για παρέμβαση μα η Σταυριανή το μόνο της μειονέκτημα είναι το ότι δεν έχει εμπειρίες, δεν έχει φίλους, παρέες..Ο δάσκαλος  βλέπει πως προσπαθεί. Σίγουρα δεν θα μπορέσει να καλύψει όλα τα κενά της.. Αλλά είναι παιδί που μπορεί με τη βοήθειά του να καλύψει κάποια απόσταση. Συζητά με τους μαθητές..Κάποιοι πραγματικά κοιτούν τη Σταυριανή με μια “κατώτερη” ματιά. Κάποιοι άλλοι όμως απλά δεν ήξεραν.. Δεν προσβάλλει το παιδί. Φέρνει απλά στο τμήμα μια ιστορία, μια ταινία και μετά συζητούν..
Η ενσυναίσθηση πάλι γίνεται μέσο για να πλησιάσουν την Σταυριανή.. Αποφασίζουν οι μαθητές να τη βοηθήσουν. Κάθονται μαζί της κάθε μέρα και άλλος. Της δείχνουν τα μαθήματα. Τη βοηθούν σε ό,τι δεν καταλαβαίνει. Οι δικές της ασκήσεις είναι διαφορετικές πιο κοντά στις δικές της παραστάσεις μα το θέμα είναι ότι αυτό που πρέπει να παρουσιαστεί παρουσιάζεται..Ακόμα και το συντακτικό και η γραμματική παρουσιάζονται μέσα από παραδείγματα από τη δική της ζωή. Διαβάζουν παραμύθια στο χώρο της βιβλιοθήκης και η Σταυριανή τα αφηγείται στην τάξη και τα ζωγραφίζει. ΑΠΛΆ μεν αλλά τα ζωγραφίζει.. Δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο αλλά τουλάχιστον πια δεν είναι μόνη. Μια φορά κάθε βδομάδα μετά τη συνεννόηση του δασκάλου πρώτα με τους γονείς της Σταυριανής και μετά με τους άλλους γονείς, μένει στο σπίτι των κοριτσιών που είναι φίλες της.. Δεν είναι πια μόνη..Το μέλλον της κανείς δεν το ξέρει. Αλλά για τη Σταυριανή πια το ότι την αποδέχονται είναι το πιο σημαντικό. Για αυτό είναι ευτυχισμένη.
Η τάξη του Χρήστου και του Πάνου είναι η πιο ζωηρή. Όλοι να μιλήσουν, όλοι να ναι πρώτοι, όλοι να κάνουν το δικό τους. Σκοτωμοί, παρεξηγήσεις, προβλήματα ..Και ο Θεός βοηθός.”Είναι από τις τάξεις που κάνεις το Σταυρό σου και περιμένεις πότε θα πάνε στο..Γυμνάσιο(???)”(αυτό λέγεται από πολλούς. Είτε γονείς, είτε από  όσους εμπλέκονται με την τάξη) Είπαμε πρώτα τα παιδιά κάτι υπάρχει για να ναι τόσο ζωηροί..Πρέπει   ο δάσκαλος να κάνει   ένα πλάνο..Να βρεθεί ένας τρόπος να ελεγχθεί η κατάσταση πριν τραυματιστεί κανείς. Πρώτο σχέδιο.. Εφημερία.. Ο κάθε εκπαιδευτικός  έχει εφημερία κάθε βδομάδα. Και ο δάσκαλος εξηγεί στα παιδιά τι σημαίνει εφημερία. Και ήρθε η ώρα να βάλει τη φαντασία στη μέση. Περνάει  στους μαθητές του  πως είναι κάτι σαν..δύναμη SWATT που σημαίνει ¨Ομάδα άμεσης επέμβασης σε προβλήματα”. Και έτσι τους κάνει..βοηθούς “ελέγχου”. Κάθε φορά που έχει εφημερία, αναλαμβάνουν και οι δυναμικοί μαθητές του τα “δικά τους πόστα”. Άλλοι στις πόρτες, άλλοι στις εξώπορτες, άλλοι στους διαδρόμους..
Υπάρχει καθηκοντολόγιο και κάθε φορά επαναλαμβάνεται η ίδια εντολή: “Εσείς απλά εντοπίζετε το πρόβλημα και ενημερώνετε πως αν συνεχίσουν αυτό που κάνουν (κυρίως διαπληκτισμούς) θα ενημερώσετε τους εκπαιδευτικούς εφημερίας”. Ο Πάνος και ο Χρήστος είναι σε κάθε μία από τις δύο πόρτες..Απλά σταματούν τους μαθητές να ανεβαίνουν στις τάξεις. Την επόμενη βδομάδα ο δάσκαλος τους έχει μαζί στην …περιπολία. Το καλύτερο είναι να τους φέρει κοντά με αυτό τον τρόπο καθώς συζητούν ήρεμα. Δεν τους αντιμετωπίζει ως ..δημιουργούς φασαρίας αλλά ως μαθητές με ανησυχίες…Την επόμενη είναι μόνο οι δυο τους. Παρεμβαίνουν στους μαθητές που διαπληκτίζονται και τον φωνάζουν όταν έχουν θέμα συνέχισης της παραβατικής συμπεριφοράς των μαθητών…Το σχέδιο “εφημερία” αποδίδει καθώς τα δύο παιδιά συνεργάζονται. Όσο για την “φασαρία” της τάξης αυτή μετατρέπεται σε δημιουργικότητα. Μαθήματα προς διδασκαλία παρουσιάζονται από τα παιδιά προγράμματα για την βία επίσης και για κάθε παγκόσμια ημέρα. Ομάδες αντι-bulling αναλαμβάνουν  να εξηγήσουν στους μικρότερους τι δεν πρέπει να κάνουν μέσα σε αυτούς και ο Πάνος και ο Χρήστος  που έχουν αλλάξει.
Ο Πάνος πια έχει μάθει να μετράει μέχρι το 10 πριν ξεσπάσει και πολλές φορές χρησιμοποιεί μια ελαστική μικρή   μπάλα εκτόνωσης που κρύβει μέσα στα χέρια του. Τον βοηθάει  όχι μόνο να μη θυμώνει εύκολα, αλλά και να συγκεντρώνεται περισσότερη ώρα..Τώρα πια βοηθά και ως μαθηματικό μυαλό τους υπόλοιπους. Από την άλλη  ο Χρήστος αναλαμβάνει να βοηθάει  στα μαθήματα της γλώσσας και να οργανώνει ομάδες και επιτέλους κάθονται μαζί. Βέβαια κάποιες φορές διαπληκτίζονται αλλά το παρελθόν δεν μοιάζει με το παρόν…Αυτή η τάξη έχει ακόμα φασαρία. Ο δάσκαλος κάθε μέρα βγαίνει… “κουφός” από τις φωνές τους και με πονοκέφαλο από τις ερωτήσεις τους αλλά πια  η “φασαρία” έχει μετατραπεί σε δημιουργικότητα και κάτι μοναδικό συμβαίνει!!! Τα παιδιά επιτέλους παίζουν μαζί. Έχουν γίνει ομάδα. Μη μου πείτε ότι σε όλους μας  δεν έχει τύχει μια τέτοια τάξη, ή δεν είχατε τέτοιους μαθητές. Το θέμα είναι ο δάσκαλος να ναι εκεί. Λίγο ψυχολόγος, λίγο εφευρέτης, λίγο θεωρητικός, πολύ πρακτικός, πάντα υπομονετικός και πάνω από όλα δημιουργικός σε όλα τα επίπεδα.
Η γνώση δεν έχει σημασία όταν οι μαθητές μας έχουν άλλα να αντιμετωπίσουν και κυρίως  τον εαυτό τους. Πρέπει κάποια παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και κάποια άλλα να τιθασεύσουν τον εγωισμό τους για να μπορέσει ο δάσκαλος και οι μαθητές να λειτουργήσουν ως ομάδα για να προχωρήσουν στη γόνιμη γνώση ..Πρέπει ο δάσκαλος να μπορεί να αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες, να στηρίζει αλλά και να βοηθάει το κάθε παιδί ανάλογα με ό,τι αυτό κουβαλάει στην πλατούλα του από το περιβάλλον του, αλλά και ανάλογα με το χαρακτήρα και την προσωπικότητά του.
Να κοιτάξει να βγάλει προς τα έξω τα καλά στοιχεία και να τιθασεύσει τα αρνητικά.. Και κάθε παιδί που ο δάσκαλος θα βοηθήσει, κάποια στιγμή στο μέλλον το παιδί αυτό θα καταφέρει πολλά περισσότερα από όσα του πρόσδιδε ο περίγυρός του. Ο δάσκαλος έχει τη δύναμη να δώσει φτερά σε ένα παιδί. Αρκεί να προσέξει την ψυχή του..

Παρασκευή 20 Μαΐου 2016

Άκου δασκαλίτσα

4 T
“Είσαι σαν βαρέλι, σκέφτεσαι και διδάσκεις σαν βαρέλι.”
Άκου ανθρωπάκο, Βίλχελμ Ράιχ

“When we grew up and went to school,
there were certain teachers who would hurt the children anyway they could
by pouring their derision upon anything we did
exposing every weakness however carefully hidden by the kids.”

Pink Floyd

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Μην κοιτάς αλλού! Σε σένα μιλάω, δασκαλίτσα.
Ναι, σε σένα με το αδύνατο σώμα, το ομοιόμορφο μαύρισμα και τα ωραία ρούχα.
Βαρέλι δεν είναι το σώμα σου, δασκαλίτσα, βαρέλι είναι η ψυχή σου.
Είναι ξύλινη και κούφια η ψυχή σου.
Σε ξέρω καλά, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο δημοτικό και έτρωγες τα νύχια σου από το φόβο σου. Ήσουν καλή μαθήτρια, αλλά φοβόσουν.
Φοβόσουν τη μητέρα σου, τη δασκάλα σου, τον εαυτό σου.
Γιατί η μητέρα σου ήθελε να είσαι τέλεια και η δασκάλα σου θα σε χλεύαζε αν έκανες κάποιο λάθος ή αν δε θυμόσουν πως γράφεται το «βαρέλι».
Και φοβόσουν τον εαυτό σου, γιατί την προηγούμενη νύχτα η μητέρα σου σε βρήκε να «χαϊδεύεσαι» αντί να διαβάζεις και σου εξήγησε ότι τα «καλά» κορίτσια δεν κάνουν τέτοια πράγματα.
Αλλά τότε δεν έφταιγες εσύ, δασκαλίτσα.
Ήσουν παιδί και ο παιδικός ερωτισμός πρέπει να μένει κρυμμένος κάτω από τα σεντόνια.
Σε θυμάμαι, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο λύκειο και δεν μπορούσες να σταματήσεις να χτυπάς νευρικά το πόδι σου καθώς επαναλάμβανες, λέξη προς λέξη, κόμμα προς κόμμα, το κείμενο της ιστορίας που είχες αποστηθίσει, χωρίς ποτέ να σε νοιάζει για την Ιστορία, χωρίς ποτέ να σε νοιάζει για τη μόρφωση, έχοντας στο μυαλό σου μόνο το φόβο της αποτυχίας και μια σχολή με πολλά «μόρια», με πολλές πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης.
Ήθελες κι εσύ να φιλήσεις ένα αγόρι, να κάνεις έρωτα με ένα αγόρι, όπως έκαναν οι άλλες, οι τσούλες, αλλά δεν είχες καιρό για τέτοια. Αλλά τότε δεν έφταιγες εσύ, δασκαλίτσα.
Ήσουν στην εφηβεία και η εφηβική σεξουαλικότητα πρέπει να μένει κρυμμένη στις τουαλέτες.
Σε γνωρίζω, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο αμφιθέατρο, σε μια σχολή που δε σου έδινε τίποτα, αλλά θα την τελείωνες, γιατί χρειαζόσουν το πτυχίο για να συνεχίσεις να φοβάσαι μη μείνεις άνεργη πτυχιούχος.
Είχες οργανωθεί σε μια κάποια νεολαία, όχι γιατί είχες ιδανικά, αλλά γιατί αυτοί θα σε βοηθούσαν να βρεις μια δουλειά, για να συνεχίσεις να φοβάσαι –μην τη χάσεις.
Και μια νύχτα πηδήχτηκες με κάποιο συμφοιτητή σου, αλλά δεν ένιωσες τίποτα, παρά μόνο πόνο, κι αυτός έφυγε περήφανος που σε είχε πονέσει.
Τότε έφταιγες, δασκαλίτσα, γιατί ήσουν πια ενήλικη.
Σε ξέρω, δασκαλίτσα. Την πρώτη μέρα που πήγες στο σχολείο κουβαλούσες στην τσάντα σου τη Μοντεσόρι και τον Νηλ. Αλλά γρήγορα κατάλαβες ότι είναι δύσκολο να διδάσκεις την ελευθερία, ίσως να ντράπηκες ή και να ζήλεψες τους άλλους δασκάλους που γελούσαν με την παρθενική αφέλεια σου.
Η ξύλινη ψυχή σου δεν το άντεξε και έστειλες τη Μοντεσόρι τιμωρία στη γωνία, μαζί με τα παιδιά που ήθελαν να παίζουν αντί να αποστηθίζουν.
Σε θυμάμαι, δασκαλίτσα.
Να διαβάζεις ολημερίς τα περιοδικά γάμου και να ονειρεύεσαι τον πρίγκιπα που θα σε παντρευτεί. Όχι αυτόν που θα σε αγαπήσει και θα απελευθερώσει το σώμα σου, αλλά εκείνον που θα σε πάει στην εκκλησία, που θα σου κάνει δεξίωση σε καλό εστιατόριο, εκείνον που θα γεμίσει την κούφια σου ψυχή με πράγματα.
Και όταν ο νόμιμος σύζυγος δε σε ικανοποίησε σεξουαλικά έψαχνες αλλού για την ηδονή ή παραδόθηκες στην κατάθλιψη.
Και έφταιγες εσύ, που η μοιχεία έπρεπε να μένει κρυμμένη κάτω από τις λέξεις.
Σε ξέρω, δασκαλίτσα.
Έκανες παιδιά με έναν άντρα που δεν αγαπούσες και τα έμαθες να σε φοβούνται, να σε υπακούουν. Ακριβώς όπως σε φοβούνταν και σε υπάκουαν οι μαθητές σου.
Και το μόνο που περίμενες ήταν το καλοκαίρι, για να ξεχαστείς με ένα «άρλεκιν» στην παραλία, αφού κανείς δεν έδινε πλέον σημασία στο ρημαγμένο σου σώμα.
Σε βλέπω, δασκαλίτσα.
Πέρασες πια την εμμηνόπαυση και έχεις μείνει μόνη –όπως ήσουν σε όλη σου τη ζωή. Ο άντρας σου σε άφησε για μια που «δεν μπορείς να καταλάβεις τι της βρήκε» και τα παιδιά σου σε αποφεύγουν όσο πιο διακριτικά μπορούν.
Και τώρα περιμένεις τη σύνταξη, για να μένεις στο σπίτι και να βλέπεις σαπουνόπερες όλη μέρα –μόνη.
Και γιατί στα λέω όλα αυτά;
Ο ανθρωπάκος μέσα μου –γιατί ναι, έχω κι εγώ έναν τέτοιο και παλεύω να τον ξεφορτωθώ- μου λέει να μη μιλήσω, να μη γράψω, να μη φανερωθώ.
Γιατί δε θέλει να δείξει ότι φοβάται.
Τι φοβάται;
Εσένα φοβάμαι, δασκαλίτσα.
Γιατί εσύ, μια ξύλινη γυναίκα, θα θελήσεις να κάνεις το παιδί μου ξύλινο σαν κι εσένα.
Θα το μάθεις να μισεί το σώμα του και να κρύβει τον ερωτισμό του.
Θα το μάθεις να μη σκέφτεται, αλλά να αποστηθίζει, για να ανταπεξέλθει στις οδηγίες που σου έστειλε ο ξύλινος υπουργίσκος.
Αλλά πρωτίστως θα το μάθεις να φοβάται.
Σε τρέμω, δασκαλίτσα.
Επειδή είσαι ανικανοποίητη κι επειδή μισείς τη ζωή, θα προσπαθήσεις να την πνίξεις μέσα στο σώμα του παιδιού μου, απ’ όπου αναβλύζει ανεξέλεγκτα.
Θα προσπαθήσεις να φτιάξεις αυτόματες μηχανές φόβου, που θα υπακούουν επειδή φοβούνται, που θα μαθαίνουν επειδή φοβούνται, που θα ζουν επειδή φοβούνται.
Αλλά δε θα σ’ αφήσω, δασκαλίτσα.
Δε θα σε αφήσω να καταστρέψεις το παιδί μου.
Θα του αποκαλύψω πόσο ξύλινη είσαι, πόσο κούφια, πόσο μικρή, πόσο δασκαλίτσα.
Θα τον πάρω από τα περιποιημένα νύχια σου ακόμα κι αν χρειαστεί να βγει από την κοινωνία.
Γιατί η κοινωνία σου, δασκαλίτσα, στηρίζεται στο φόβο και στο μίσος.
Η κοινωνία είσαι εσύ, δασκαλίτσα.
Ξύλινη και κούφια.
Κι εγώ θα μάθω στο παιδί μου να βάζει φωτιές! …Και πάνω από τις φλόγες του παλιού κόσμου θα ακούει την «Ωδή στη Χαρά». Χωρίς να φοβάται.-

Κυριακή 15 Μαΐου 2016

Έμμα Γκόλντμαν

  «Το δικαίωμα όλων σε όμορφα και λαμπερά πράγματα» Οδόφραγμα κριτικής, ανέργων και φτωχών




Σαν σήμερα, στις 14 Μαΐου του 1940, έφυγε από τη ζωή η Έμμα Γκόλντμαν, θεωρούμενη πρότυπο επαναστάτριας φεμινίστριας, κατά το δεύτερο κύμα του φεμινιστικού κινήματος. Σε όλο το πρώτο μισό του 20ού αιώνα συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του αναρχισμού στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.
Στην διάρκεια της περιπετειώδους ζωής της συνελήφθη το 1901 κατηγορούμενη για τη δολοφονία του Αμερικανού προέδρου Γουίλιαμ Μακίνλι, έγινε μάρτυρας της ρωσικής επανάστασης το 1917 και έλαβε μέρος στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο το 1936. 
Γεννημένη στη Λιθουανία το 1868, μεγάλωσε σε εβραϊκό γκέτο, ενώ μετανάστευσε στις ΗΠΑ στα δεκαεπτά της χρόνια. Στη ζωή της υπέστη φυλακίσεις στις ΗΠΑ ως υποκινήτρια ταραχών, ως κατηγορούμενη για τη δολοφονία του προέδρου Μακίνλι ακόμη και επειδή μοίραζε προκηρύξεις υπέρ της αντισύλληψης.







Μέσα σε όλη αυτή τη δράση, υπήρξε πολυγραφότατη και εξέφραζε τις απόψεις της με κάθε ευκαιρία πάνω στα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν μέχρι σήμερα την ανθρώπινη σκέψη.
Αποσπάσματα από ομιλίες και κείμενα της Έμμα Γκόλντμαν:
«Τι είναι πατριωτισμός», 1918 (λόγος που εκφώνησε στο Σαν Φρανσίσκο)
-Έπαρση, αλαζονεία και εγωισμός είναι τα βασικά συστατικά του πατριωτισμού. Επιτρέψτε μου να το εξηγήσω. Ο πατριωτισμός υποθέτει ότι ο πλανήτης μας είναι χωρισμένος σε μικρά κομμάτια, το καθένα από τα οποία περιβάλλεται από μια σιδερένια πόρτα. Όσοι είχαν την τύχη να γεννηθούν σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι θεωρούν τους εαυτούς τους πιο ευγενείς, πιο καλούς, πιο μεγαλοπρεπείς, πιο έξυπνους από εκείνους που κατοικούν σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της γης. Είναι, ως εκ τούτου, καθήκον όλων όσων ζουν σε αυτό το σημείο να πολεμήσουν, να σκοτώσουν και να πεθάνουν στην προσπάθεια να επιβάλλουν την υπεροχή τους σε όλους τους υπόλοιπους […]. Όταν ένα παιδί, λοιπόν, γίνεται πλέον ενήλικο άτομο είναι πλήρως πεπεισμένο ότι είναι ο εκλεκτός του ίδιου του Θεού για να υπερασπιστεί τη χώρα του εναντίον της επίθεσης ή της εισβολής οποιουδήποτε αλλοδαπού… -Το πνεύμα του μιλιταρισμού έχει διεισδύσει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Πράγματι, είμαι πεπεισμένη ότι ο μιλιταρισμός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος εδώ (στις ΗΠΑ) παρά οπουδήποτε αλλού εξαιτίας των υποσχέσεων που δίνει ο καπιταλισμός σε αυτούς που επιθυμεί να καταστρέψει. -Όταν θα έχουμε καταλάβει το πατριωτικό ψέμα, θα έχουμε ανοίξει το δρόμο για το μεγάλο οικοδόμημα, όπου όλοι θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι σε μια παγκόσμια αδελφότητα, μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία.
«Η αποτυχία του Χριστιανισμού», (άρθρο στο περιοδικό Mother Earth το 1913)
-Παντού και πάντα, από την γέννεσή του, ο Χριστιανισμός μετατρέπει τη γη σε μια κοιλάδα δακρύων. Πάντα κρατάει απ’ τη ζωή ένα αδύναμο, άρρωστο κομμάτι, πάντα ενσταλάζει το φόβο στον άνθρωπο μετατρέποντάς τον σε ένα διπλό ον, του οποίου οι ενέργειες χαραμίζονται στην πάλη ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή. Υποτιμώντας το σώμα ως κάτι κακό, ως την αιτία κάθε αμαρτωλού πράγματος, ο άνθρωπος ακρωτηριάζει την ύπαρξή του μέσα στη μάταιη προσπάθειά του να κρατήσει την ψυχή του καθαρή, ενώ το σώμα του σαπίζει…
«Η απογοήτευσή μου στη Ρωσία», 1923
-Καμία επανάσταση δεν μπορεί να επιτύχει ως παράγοντας απελευθέρωσης εκτός αν τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την συνέχισή της είναι παρόμοιου πνεύματος και τάσης με τους σκοπούς που πρέπει να επιτευχθούν. Επανάσταση είναι η άρνηση του υπάρχοντος, μια βίαιη διαμαρτυρία ενάντια στην απανθρωπιά του ανθρώπου απέναντι σε άνθρωπο [..]. Είναι ο καταστροφέας των κυρίαρχων ιδεών, στις οποίες ένα σύνθετο σύστημα αδικίας, καταπίεσης και λαθών οικοδομήθηκε από την άγνοια και την κτηνωδία.
«Ζώντας τη ζωή μου», 1931
-Δεν πίστεψα ποτέ ότι ένας σκοπός για ένα όμορφο ιδανικό -για τον αναρχισμό, για τον ερχομό της ελευθερίας πάνω από τις συμβάσεις και τις προκαταλήψεις- πρέπει να απαιτεί την άρνηση της ζωής και της χαράς. Επέμενα ότι ο Σκοπός μας δεν μπορούσε να περιμένει από μένα να γίνω μοναχή και πως το κίνημά μας δεν επρόκειτο να μετατραπεί σε μοναστήρι. Αν αυτό σήμαινε όλο αυτό, εγώ δεν το ήθελα. «Θέλω ελευθερία, το δικαίωμα της έκφρασης, το δικαίωμα του καθενός σε όμορφα και λαμπερά πράγματα». Αυτό σήμαινε ο Αναρχισμός για μένα, και θα το ζούσα στο πείσμα ολόκληρου το κόσμου […]. Ναι, ακόμα και αν το καταδίκαζαν οι πιο κοντινοί μου σύντροφοι, εγώ θα ζούσα το ιδανικό μου.