Υπάρχει μια εταιρεία στην αμέρικα που τη λένε Pixar. Ειδικότης της εταιρείας είναι τα κομπιουτερίστικα γραφικά και φτιάχνει ταινίες για παιδιά. Αλλά μάλλον οι μεγάλοι τις βλέπουν πιο πολύ.
Όσοι έχουν παιδιά, ανίψια, βαφτιστήρια κλπ θα γνωρίζουν πολλούς από τους τίτλους της εταιρείας, όπως το toy story, ο Νέμο το ψαράκι, τα αυτοκίνητα, ο Ρατατούης κλπ. Η εταιρεία αυτή ανήκε στον Τζωρτζ Λούκας, τον δημιουργού του Star Wars, ήρθε όμως ό σατανικότατος Steve Jobs, ο ιδιοκτήτης της Apple και εμπνευστής των iPod, iPhone και iPad, την εξαγόρασε και τώρα κάνει χρυσές δουλειές, βγάζει ένα μεροκάματο κι απο δω. Έβγαλε λεφτά με τα τσουβάλια, στον τάφο του θα τα πάρει που λέει κι ο λαός μας.
Η ταινία της Pixar του 2008 με τον τίτλο “WALL-E”, εκτός από πολύ διασκεδαστική έχει και ορισμένες άκρως ενδιαφέρουσες προεκτάσεις για εμάς που ασχολούμεθα με το μέλλον της ανθρωπότητος. Μην το γελάτε, ακόμα κι από κινούμενα σχέδια μπορεί να προβληματιστεί κανείς.
 |
| Ο Γουόλι. Και τα σιδερικά έχουν ψυχή! |
Ο ήρωας της ταινίας είναι ένα ρομποτάκι που το λένε wall-e (Γουόλι). Το ρομποτάκι αυτό είναι προγραμματισμένο να κάνει μια δουλειά μόνο, να μαζεύει σκουπίδια, να τα συμπιέζει, να τα κάνει κύβους και να τα τοποθετεί όμορφα για να εξοικονομηθεί χώρος.
Η γη έχει πνιγεί στο σκουπίδι σε τέτοιο βαθμό που οι άνθρωποι φύγαν σ' άλλη γη σ' άλλα μέρη, σε ένα διαστημικό σταθμό για την ακρίβεια. Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός έχει φτάσει στο ανώτατο, ουτοπικό στάδιό του, που ταυτίζεται σχεδόν με τον κομμουνισμό. Τα πάντα έχουν γίνει ένα υπερ-μονοπώλιο που έχει συγχωνευθεί με το κράτος, την παραγωγή, με τα πάντα. Πριν με κατηγορήσετε για ρεβιζιονιστή, αντεπαναστάτη και πράχτορα του ιμπεριαλισμού επισημαίνω ότι απόλυτο υπερμονοπώλιο δεν μπορεί να υπάρξει, είναι αντίθετο με τη φύση του καπιταλισμού, το ξέρουμε καλά (ποιοι ειν' οι τρομοκράτες). Εδώ ασφαλώς το χρησιμοποιούμε κινηματογραφική αδεία
 |
| ...κι αφού έχουν ψυχή, συνάπτουν και σχέσεις (με όλα τα αρνητικά τους) |
Πολλά ρομποτάκια φτιάχτηκαν σαν τον Γουόλι, όλα όμως χάλασαν και βγήκαν εκτός λειτουργίας εκτός απ' τον φίλο μας, ο οποίος λειτουργεί ακόμα και δουλεύει με βάση τον προγραμματισμό του, αυτό ξέρει αυτό κάνει. Στοπ εδώ λοιπόν.
Το καινούριο στοιχείο που βάζει η ταινία εδώ, είναι ότι ο Γουόλι, μετά από 700 χρόνια λειτουργίας και αδιάκοπου feedback, έχει αναπτύξει προσωπικότητα. Κι εδώ μπαίνει το ζήτημα της εξέλιξης των μέσων παραγωγής που λεν οι μαρξισταί. Η εξέλιξη της τεχνολογίας στον σοσιαλισμό ας πούμε, που αποσκοπεί στην απελευθέρωση του ανθρώπου απ' την κοπιαστική, βασανιστική, μονότονη εργασία, θα φτάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο κάποια στιγμή που οι μηχανές θα έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζονται καλύτερα στις συνθήκες, ήτοι θα πρέπει να έχουν την ικανότητα να επεξεργάζονται περισσότερα δεδομένα. Δηλαδή να αναπτύξουν κατά κάποιο τρόπο νοημοσύνη! Και το ερώτημα είναι αναπόδραστο: αφού αναπτύξουν νοημοσύνη, κάποια στιγμή θα αναπτύξουν και συνείδηση. Σε ένα αλληλεξαρτώμενο δίκτυο παραγωγής, οι μηχανές που θα συνδέονται μεταξύ τους στην παραγωγική διαδικασία, αναγκαστικά θα αναπτύξουν συλλογική συνείδηση... Ωιμέ, οι συνθήκες έχουν ωριμάσει αγαπητοί αναγνώστες ν' αρχίσουμε να σκεπτόμεθα για ανάπτυξη ταξικής συνείδησης στις μηχανές...
 |
| Η νέα εκμεταλλεύτρια τάξη. Το αποκρουστικό πρόσωπο του (κομμουνιστικού;) παρασιτισμού. Το κόκκινο χρώμα δεν είναι καθόλου τυχαίο... |
Θα δούμε το εφιαλτικό αυτό σενάριο παρακάτω, αφού δούμε ένα άλλο πιο τρομακτικό στοιχείο της ταινίας. Στον διαστημικό σταθμό Axiom έχουν καταφύγει οι άνθρωποι μετά την αδύνατη επιβίωση στη γη. Εκεί οι άνθρωποι έχουν όλες τις ανέσεις που μπορούν να φανταστούν. Κάθονται σε ηλεκτρομαγνητικές πολυθρόνες. Ολογραφικά εμφανίζεται μπροστά τους μια οθόνη, είναι μόνιμα συνδεδεμένοι σ' ένα δίκτυο και επικοινωνούν μεταξύ τους με ήχο και εικόνα, άσχετα αν βρίσκονται δίπλα-δίπλα... Για όλες, μα όλες τις ανάγκες τους βρίσκεται δίπλα τους ένα ρομποτάκι να τους υπηρετήσει σε ό,τι, μα ό,τι χρειαστούν. Απλά ο άνθρωπος θα δώσει την εντολή κι αυτή θα εκτελεστεί τάχιστα.
 |
| Ο επι γης παράδεισος |
Όλοι έχουν γίνει τετράπαχοι από την ακινησία. Τρώνε τα πάντα σε υγρή μορφή. Φοράν όλοι τα ίδια ρούχα, τα οποία μπορούν να αλλάξουν χρώμα. Και βαριούνται, βαριούνται αφόρητα... Έχουμε και λέμε λοιπόν, πλήρη αυτοματοποίηση της παραγωγής και πλήρης απελευθέρωση του ανθρώπου από την εργασία, πλήρης ικανοποίηση όλων, μα όλων των αναγκών του ανθρώπου. Εμείς αυτό “αταξική κοινωνία” δεν το λέμε; Που λέει κι ένας φίλος και σύντροφος που είδαμε μαζί την ταινία “ΓΙ' ΑΥΤΟ παλεύουμε;”
Σε κάποια φάση της ταινίας, ο φίλος μας Γουόλι που κυνηγάει το υπερεξελιγμένο και πανέμορφο ρομποτάκι Eve , το οποίο και έχει ερωτευτεί, τον συλλαμβάνουν τα όργανα της τάξης (ρομπότ κι αυτά, του λαού παιδιά όπως θα λέγαμε σήμερα) και τον στέλνουν στο αντίστοιχο αναμορφωτήριο για ρομπότ, στο εργαστήριο δηλαδή για επισκευή μια και διαπιστώθηκε δυσλειτουργία... Τα ΕΑΤ/ΕΣΑ του μέλλοντός μας είναι μια απλή αντικατάσταση της μητρικής, κι ένα καλό φορμάτ στο σκληρό. Τα φυλακισμένα ρομποτάκια που βγήκαν ΠΕ (Προς Επισκευή – στρατιωτικός όρος) είναι τηρουμένων των αναλογιών, το λούμπεν προλεταριάτο του μέλλοντος. Ο φίλος μας Γουόλι, σπρωγμένος από τον ανίκητο στη μάχη έρωτα αρνείται να γίνει δηλωσίας και εξεγείρεται, ξεσηκώνει και τους συναγωνιστές-χαλασμένα ρομποτάκια. Ωστόσο προσέξτε: η αιτία της εξέγερσης δεν είναι η απελευθέρωση των ρομπότ από την καταπίεση και την τυρρανία των παρασιτικών πια ανθρώπων. Αιτία είναι να υπηρετήσουν τους ανθρώπους στην τελική με το να τους στείλουν πίσω στη γη, πρέπει να δείτε την ταινία για να καταλάβετε.
Αντιθέτως, οι συνειδητοποιημένες μηχανές, όπως είναι ο κεντρικός υπολογιστής του σκάφους, οργανώνουν συνωμοσία για να μην επιστρέψουν ποτέ στη γη!
Ασφαλώς οι πολιτικοί-κοινωνικοταξικοί συσχετισμοί στην ταινία είναι παιδαριώδεις, αλλά νομίζω αυτό μπορούμε να το καταπιούμε καθώς πρόκειται για παιδική ταινία για χαβαλέ και όχι για την ανάπτυξη της επαναστατικής κοσμοθεωρίας.
Τα ερωτήματα που ανακύπτουν λοιπόν είναι τα εξής: στον κομμουνισμό ο άνθρωπος θα λειτουργεί παρασιτικά; η βασική αντίθεση στον κομμουνισμό ποια θα είναι; η εκμετάλλευση του ρομπότ από τον άνθρωπο; ο κομμουνισμός θα είναι μια βαρετή για τον άνθρωπο κοινωνία, με αδιέξοδα για τον ίδιο κατά τον ίδιο τρόπο ας πούμε που ήταν αδιέξοδη και ανούσια για την αριστοκρατία πριν τη γαλλική επανάσταση; τα ρομπότ αν θα αναπτύξουν νοημοσύνη, άραγε θα αναπτύξουν και αντίστοιχες “ρομποτιστικές (κατά το ανθρωπιστικές)” κοσμοθεωρίες σε απλή γλώσσα προγραμματισμού; Θα είναι το νέο επαναστατικό υποκείμενο; θα φτιάξουν και κόμμα, πρωτοπορία της (νέας) εργατικής τάξης, με κεντρική επιτροπή και πολίτμπιρο; Κι αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν την ταχύτητα των μικροεπεξεργαστών τότε, οι πλατιές επεξεργασίες, οι συλλογικές αποφάσεις, τα συνέδρια θα γίνονται σε μικροκλάσματα του δευτερολέπτου. Άρα μηδέν γραφειοκρατία!
Τα ερωτήματα αυτά φυσικά τίθενται για λόγους αναγνωστικής απολαύσεως. Ο σκοπός του προβληματισμού είναι εντελώς άλλος. Είναι το πρόβλημα της τελεολογίας στον μαρξισμό, ζήτημα που ανέδειξε ο Β. Ραφαηλίδης στην Μεγάλη Περιπέτεια του Μαρξισμού.
Έλεγε το εξής, ότι αν η επαναστική κοσμοθεωρία και η εφαρμογή της στην πράξη έχει μια οριστική κατάληξη, τον κομμουνισμό, την αταξική κοινωνία τότε η ίδια η κοσμοθεωρία γίνεται σωτηριολογική, δηλαδή δεν απέχει και πολύ από την χριστιανική τελεολογία που λέει ότι σαν καλός χριστιανός θα έχεις θέση στη δευτέρα παρουσία. Μόνο που, υλιστικά πλέον, ο παράδεισος τοποθετείται επι γης (ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία). Αφού ο μαρξισμός είναι εργαλείο, είναι επιστημονική θεωρία προς εφαρμογήν, πώς ξέρεις εξ αρχής ότι θα καταλήξει εκεί; Και δεν είναι αντίφαση να λες ότι ο κόσμος, η ύλη, η κοινωνία διαρκώς μεταβάλλονται; δηλαδή στον κομμουνισμό θα πάψουν να μεταβάλλονται; ο παράδεισος θα εγκατασταθεί μια για πάντα και θα ζουν ούλοι ευτυχισμένοι σε απέραντους καταπράσινους κάμπους αγκαλιά με τα άγρια ζώα που θα έχουν εξημερωθεί (η εικόνες αυτές είναι από βιβλία Μαρτύρων του Ιεχωβά, έτσι ξεγελάν το κόσμο εκείνοι); θα πάψουν δηλαδή να ισχύουν οι νόμοι της διαλεκτικής;
Κάποτε ρώτησαν ένα σύντροφο πώς φαντάζεται τον κομμουνισμό κι εκείνος απάντησε “να τρέχω γυμνός στους ελαιώνες και να κυλιέμαι στο παχύ χορτάρι...”. Η παραμυθένια αυτή αντίληψη του κομμουνισμού είναι για τους αγνούς και άδολους συντρόφους ο αντίστοιχος παράδεισος για τους χριστιανούς. Για τους αναρχικούς η επι γης αναρχία, για τους οικολόγους όλος ο κόσμος ένας παγκόσμιος δρυμός, για τους γιαχωβάδες η βασιλεία του Γιαχβέ, για τους μωαμεθανούς τα βουνά από πιλάφια, για τους φασίστες το 3ο Ράιχ. Όλοι οι άνθρωποι κρύβουν μια ουτοπία μέσα τους, σ' αυτή ή την άλλη ζωή.
Όλ' αυτά είναι απλά υποθέσεις, δεν μπορούμε να ξέρουμε από τώρα τι θα γίνει, πώς θα γίνει κλπ. Το μυαλό μας και η συνείδησή μας (των απογόνων μας) θα αλλάξει κι αυτό. Και τότε θα υπάρχουν έξυπνοι και μαλάκες, και τότε θα υπάρχουν προβλήματα, άλλης φύσεως. Ο σοσιαλισμός, ο κομμουνισμός, η αναρχία, το σχέδιο Αφροδίτη του zeitgeist, θα είναι απλά διαφορετικές κοινωνίες όπου θα έχουν ξεπεραστεί πολλά από τα σημερινά αδιέξοδα του σημερινού κοινωνικοπολιτικού συστήματος που είναι ατελές, αλλά κι εκείνα θα είναι εξίσου ατελή, αλλά σε κάποιο άλλο πεδίο. Τα προβλήματα που θα ανακύψουν τότε, θα είναι καθήκον των απογόνων να τα αντιμετωπίσουν. Το τέλειο δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ γιατί δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Αλλά μη το παίρνετε στραβά. Εξακολουθήστε να αγωνίζεστε για τα συμφέροντά σας, για την τάξη σας, για τους συναγωνιστές σας, να μαλώνετε, να αντιπαρατίθεστε. Να κάθεστε άπραγοι νομίζοντας πώς τα ξέρετε όλα σημαίνει ότι βαλτώσατε. Όπως έλεγε κι ο Ζορμπάς, “άνθρωπος θα πει να ξαμολάς το ζωνάρι και να γυρεύεις καυγά”. Καλά, μη το πάρετε της μετρητοίς κι αρχίστε να πλακώνεστε!
kalooo.....
ΑπάντησηΔιαγραφή