“Working class hero”

Γιώργος Αυγέρης

Θεσσαλονίκη 13-5-2011

Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Στο τραγούδι του John Lennon, “Working class hero”, υπάρχει ο στίχος «a working class hero is something to be”. Στην εποχή του το νόημα που του αποδόθηκε ήταν ότι άξιζε να είναι ή να γίνει κανείς ήρωας της εργατικής τάξης, ήταν ένας φόρος τιμής πιθανότατα στην εργασία και στον άνθρωπο που αδικείται ενώ κτίζει τα θεμέλια της κοινωνίας. Στην εποχή μας όμως νομίζω πως πρέπει να τον διαβάσουμε διαφορετικά. Ο ήρωας της εργατικής τάξης είναι ένα ζητούμενο, εκείνο που πρέπει να δειχθεί, να γίνει, να υπάρξει, να αποδειχθεί, με το being αυτού που μένει να γίνει και να το δούμε.

Ο μελαγχολικός τόνος του τραγουδιού μας βοηθάει να καταλάβουμε πως αυτό είναι μάλλον ένα παράπονο παρά μια τιμή ή έξαρση. Παράπονο που η εργατική τάξη δεν κατάφερε ποτέ να πραγματοποιήσει τον ρόλο της ως απονεμητή δικαίου και λογικής τάξης στον κόσμο, αν και επενδύθηκαν πάνω της τα πιο ευαίσθητα όνειρα της ανθρωπότητας για κοινωνική ισότητα και ελευθερία. Σταδιακά, η αποτυχία άρχισε να γίνεται πληγή και να ματώνει, όχι τόσο από τα χτυπήματα των γκλόμπ της εξουσίας, όσο απο την αδιαφορία της υπόλοιπης μάζας του πληθυσμού για αυτην την αποστολή. Από την οποία αδιαφορία ξεκίνησε μια καινούργια συνειδητοποίηση ότι πιθανώς η όλη αυτή επένδυση ήταν λάθος, ειδάλλως γιατί να μην ανταποκριθεί ο άλλος στις επίμονες και απεγνωσμένες εκκλήσεις για εξέγερση και συμμετοχή στο εγχείρημα; Ηταν πιθανότατα γιατι το αίτημα ήταν μερικό, αφορούσε μια μερίδα του πληθυσμού και μόνο μέσω αναγωγών και εμεσσοποιήσεων μπορούσε να αποκτήσει αναφορά στα υπόλοιπα στρώματα. Νομίζω πως αυτό ακριβώς το σημείο είναι που πρέπει να καταγγείλουμε στην εποχή μας: τις συνεχείς αναγωγές και εμμεσοποιήσεις παντού, σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής και δημόσιας συμπεριφοράς. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος πια να αναβάλλει το πιάσιμο του επίδικου, αυτού που συνεχώς υπαινίσσεται και ποτέ δεν προφέρεται άμεσα. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τον φόβο της προσβολής, του χυδαίου, μήπως αυτό που θα εκφραστεί θα είναι κάτι τόσο βαρύ που θα είναι δυσβάστακτο για τον άλλο, οπότε αποκρύπτεται ή στην καλύτερη περίπτωση αναβάλλεται. Προφανώς υπάρχει ένα αισθημα ενοχής πίσω από αυτή τη στάση, αλλά ποιό είναι αυτό; Πιστεύω, όχι πλέον το ότι αδικήσαμε τις παλιές επενδύσεις και δεν τις πραγματοποιήσαμε, αλλά ότι καθυστερούμε να δούμε και να πραγματοποιήσουμε τις καινούριες. Αυτό είναι το σημερινό επίδικο που η αναβολή του στομώνει την έκφραση του κόσμου. Το αίτημα του συνολικού κυριαρχεί επί του μερικού και πολύ καλά κάνει, επιτέλους. Περιμέναμε πάρα πολύ να μας αντιπροσωπεύσει κάποιος άλλος για να σωθούμε, γι’ αυτό και η εργατική τάξη παραιτήθηκε μάλλον από τον ρόλο της παρά της τον αφαίρεσαν. Δεν θέλει κανένας να γίνει μάρτυρας άλλων, γι’ αυτό πρέπει να σταματήσουν οι αναγωγές και οι ετεροδικίες. Ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του απέναντι στο ιστορικό παρόν και αυτό είναι το μόνο (συλλογικό) υποκείμενο που μπορεί να υπάρξει. Τώρα, αν θα οδηγήσει στην «κοινωνική απελευθέρωση» νομίζω πως είναι κι αυτό ένα ιδεολόγημα από το οποίο πρέπει να ξεφορτωνόμαστε. Πολλά μαζεύτηκαν σαν βάρη στην συνείδηση του κόσμου πως θα τα βγάλουμε πέρα έτσι.

Ας ακούσουμε και κανένα άλλο τραγουδάκι, πιο ελαφρύ από το μελαγχολικό.