To Χρήμα ως Κέρδος ( Μέρος Ι )
«…Οι πλούσιοι δεν διακρίνονται από τους φτωχούς επειδή έχουν γη και χρήμα, μα επειδή εξουσιάζουν εργασία…»
Είναι πλέον ολοφάνερο. Η διεθνής κεφαλαιοκρατία έχει φτάσει σε νεκρό σημείο. Αυτό φαίνεται και από τον τρόπο με τον οποίο προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις αξεπέραστες δυσκολίες, που της έχει δημιουργήσει η κρίση υπερπαραγωγής, δηλαδή, η υπερσυσσώρευση εμπορευμάτων και χρηματικού κεφαλαίου και από κοντά η αλματώδης επιστημονικοτεχνική ανάπτυξη. Όλοι είμαστε μάρτυρες της ολομέτωπης, συντονισμένης και πρωτοφανέρωτης επίθεσης ισοπέδωσης, των με σκληρούς αγώνες της εργατικής τάξης και του λαού, κατακτημένων εργατικών - κοινωνικών δικαιωμάτων και δημοκρατικών ελευθεριών.
Μειώσεις μισθών, καταστροφή της Κοινωνικής Ασφάλισης, και των Συλλογικών Συμβάσεων. Ανεργία και φτώχεια σε καλπάζουσα, μετά από χρόνια, αύξηση. Ελαστικές εργασιακές σχέσεις, αφαίρεση του 13ου μισθού, επιμήκυνση του προσδόκιμου εργάσιμου βίου, μείωση συντάξεων. Ιδιωτικοποιήσεις στην Υγεία, στην Παιδεία, στην Τ.Α., στις Μεταφορές, στην Ενέργεια, στις Τηλεπικοινωνίες, στη δημόσια γη κλπ. Δημόσιο χρέος, ελλείμματα, μνημόνια 1 και 2, και 3, και 13, τρόικα, «αξιοποίηση» δημόσιας περιουσίας, επιμήκυνση, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 – 2015, κούρεμα - χτένισμα "η Αγγέλα" - του χρέους, χρεοκοπία κλπ.
Αν τώρα θελήσει κανείς, σαν άλλος Θησέας, να ακολουθήσει το «μίτο της Αριάδνης», το νοητό δηλαδή νήμα που συνδέει, αυτά τα “ξεχωριστά” γεγονότα, που συνθέτουν την σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα, συνέπεια της οποίας είναι και η κάθε εθνική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, είναι περισσότερο από βέβαιο ότι - όσο κι αν με την πρώτη ματιά μπορεί να φαίνεται απλοϊκό - θα διαπιστώσει πως είναι το Κ Ε Ρ Δ Ο Σ. Το κυνήγι του καπιταλιστικού κέρδους, η παραγωγή και ιδιοποίηση, μέσα από την εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, της υ π ε ρ α ξ ί α ς. Δηλαδή, της απλήρωτης εργασίας.
«Η σκέψη για το ατομικό κέρδος είναι το μόνο κίνητρο που παρακινεί τον κάτοχο οποιουδήποτε κεφαλαίου να το ενεργοποιήσει στη γεωργία, στη βιομηχανία ή σε κάποιο ιδιαίτερο κλάδο του χονδρικού ή λιανικού εμπορίου...
...Τα σχέδια και οι προγραμματισμοί των κατόχων ενεργοποιημένου κεφαλαίου ρυθμίζουν και κατευθύνουν όλες τις σημαντικότερες λειτουργίες εργασίας, και το κ έ ρ δ ο ς είναι ο τελικός στόχων όλων αυτών των σχεδίων και προγραμματισμών… Η διεύρυνση της αγοράς και ο περιορισμός του ανταγωνισμού, αποτελεί πάντοτε το ενδιαφέρον των επιχειρηματιών… μια τάξη ανθρώπων που το συμφέρον τους δεν είναι ποτέ ίδιο με το συμφέρον του κοινού, αντίθετα μάλιστα, έχουν συμφέρον να εξαπατούν και να καταπιέζουν το κοινό…»*
Ε.Ε., Συνθήκη του Μάαστριχ, του Άμστερνταμ, της Νίκαιας, της Λισσαβώνας, ΓΙΟΥΡΟΓΚΡΟΥΠ (Eurogroup), Σύνοδος των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών της Ευρωζώνης. Συνάντηση των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin), Διακήρυξη της Βαρκελώνης, της Μπολόνια, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, «ΚΟΣΤΑ» (Costa/ENEL), ΟΔΗΓΙΑ ΜΠΟΛΚΕΣΤΑΪΝ, Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για το «Σύμφωνο της ανταγωνιστικότητας ή του ευρώ», ΓΙΟΥΡΟΠΟΛ (Europol) Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία με έδρα τη Χάγη της Ολλανδίας, ΝΑΤΟ κλπ.
Βομβαρδισμός και διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, καταστροφή και κατοχή του Ιράκ, του Αφγανιστάν, με τον αφανισμό χιλιάδων ανθρώπων, τα γεγονότα στην Αφρική, η επίθεση - τέλος δεν έχει - των ιμπεριαλιστών στην Λιβύη κλπ.
Όλες αυτές η ετικέτες που εφευρίσκουν για να «θυμούνται» τις συναντήσεις τους, και να «ξεχωρίζουν» τις αποφάσεις στις οποίες καταλήγουν, οι συσκεπτόμενοι άνθρωποι «κύρους», τα λεγόμενα «υψηλά ιστάμενα πρόσωπα», δηλαδή, οι πολιτικοί εκπρόσωποι των τραπεζομονοπωλίων, στις πολυέξοδες συνεδριάσεις των εθνικών αστικών κοινοβουλίων και στις συνόδους των ιμπεριαλιστικών ενώσεων, και οι στρατιωτικές επιθέσεις ενάντια στους λαούς, μια επιδίωξη και ένα σκοπό έχουν. Το πως, σε τελευταία ανάλυση, θα συντηρήσουν, το πως θα διασφαλίσουν με κάθε τρόπο, την εξουσία των μονοπωλίων, επί της εργασίας, δηλαδή τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής.
«… Μερικοί που δεν εργάζονται έχουν ωστόσο στη διάθεσή τους τα προϊόντα της φιλοπονίας. Τούτο όμως, οι ιδιοkτήτες αυτοί το χρωστάνε, μονάχα στον πολιτισμό και στο καθεστώς. Είναι καθαρά δημιούργημα των αστικών θεσμών (ο Ήντεν θάπρεπε να θέσει το ερώτημα: τίνος λοιπόν δημιούργημα είναι «οι αστικοί θεσμοί»; Από την άποψη της νομικής αυταπάτης δεν εξετάζει το νόμο σαν προϊόν των υλικών σχεδίων παραγωγής, αλλά αντίστροφα τις σχέσεις παραγωγής σαν προϊόν του νόμου) Γιατί οι θεσμοί αυτοί έχουν αναγνωρίσει πως τους καρπούς της εργασίας μπορεί κανείς να τους ιδιοποιείται και κατά τρόπο διαφορετικό, εκτός από την εργασία Οι περιουσιακά ανεξάρτητοι άνθρωποι χρωστάνε την περιουσία τους σχεδόν ολοκληρωτικά στην εργασία άλλων και όχι στη δική τους ικανότητα, που δεν είναι καθόλου ανώτερη από την ικανότητα των άλλων. Οι πλούσιοι δεν διακρίνονται από τους φτωχούς επειδή έχουν γη και χρήμα, μα επειδή εξουσιάζουν εργασία… Αυτό που ταιριάζει στο φτωχό είναι… μια άνετη και φιλελεύθερη σχέση εξάρτησης και στους ανθρώπους με ιδιοχτησία ταιριάζει επαρκής επιρροή και κύρος πάνω σ’ εκείνους που εργάζονται γι’ αυτούς… Όπως ξέρει κάθε γνώστης της ανθρώπινης φύσης, μια τέτοια σχέση εξάρτησης είναι απαραίτητη για το καλό των ίδιων των εργατών »**
Επισήμαινε με αυτά τα λόγια, από τον 18ο αιώνα ακόμα, ο σερ Φ. Μ. Ήντεν στο έργο του “Κατάσταση των φτωχών..”, το δικαίωμα της τάξης του, να “ιδιοποιείται τους καρπούς της εργασίας” φυσικά “για το καλό των ίδιων των εργατών”. Παλιά η πηγή από την οποία αντλεί, το θράσσος της, η παρασιτική τάξη των αστών.
«Ο Περσέας χρειαζόταν μια κουκούλα από σύννεφο για να κυνηγάει τα τέρατα. Εμείς κατεβάζουμε την κουκούλα βαθιά και σκεπάζουμε μάτια και αφτιά, για να μπορούμε ν’ αρνιόμαστε την ύπαρξη των τεράτων».*
«Όπως ξέρει κάθε γνώστης της ανθρώπινης φύσης» οι άνθρωποι που βρίσκονται σε «φιλελεύθερη σχέση εξάρτησης» προς τους «περιουσιακά ανεξάρτητους ανθρώπους», όπως ονομάτιζε τον 18ο αιώνα, τους ανθρώπους της τάξης του, τους σφετεριστές, δηλαδή, του ανθρώπινου μόχθου, ο σερ Φ. Μ. Ήντεν, είναι, εξ αιτίας αυτής ακριβώς της “φιλελεύθερης” σχέσης εξάρτησης, ευάλωτοι στις απειλές και εύπιστοι στα ψέματα της τάξης των “περιουσιακά” ανεξάρτητων ανθρώπων και των πολιτικών εκπροσώπων τους.
Και αυτό, η κυρίαρχη τάξη των εκμεταλλευτών, στις ειδυλλιακές εποχές της καπιταλιστικής ανθοφορίας, το πετυχαίνει από την μια, κρατώντας τον λαό, με τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους, με τον μυστικισμό και την πορνεία, στην πολιτική καθυστέρηση, κολακεύοντας αυτή την πολιτική του καθυστέρηση, με την προκλητικά λαϊκίστικη προπαγάνδα της, και από την άλλη, σε πολιτική καταστολή, με τη χρησιμοποίηση, όποτε χρειαστεί, των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους, δηλαδή με την κρατική βία και τρομοκρατία.
Κάθε καλοπροαίρετα σκεπτόμενος άνθρωπος, μπορεί χωρίς την παραμικρή δυσκολία να κατανοήσει, να αποδεχτεί, την τεράστια δυσκολία που αντιμετωπίζει διαχρονικά, η σοσιαλιστική διανόηση και η πρωτοπορία της εργατικής τάξης, στη προσπάθειά της να επαναστατικοποιήσει την σκέψη και την δράση των εργαζομένων, ώστε να γίνει δυνατή, από την πλευρά των εργαζομένων, η συνειδητοποίηση της ταξικής τους θέσης και δύναμης, καθώς και το ιστορικό χρέος της τάξης τους.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει την πολιτική καθυστέρηση της εποχής του, - τηρουμένων των αναλογιών, αντίστοιχη και στην δική μας εποχή - ο Β. Ι. Λένιν, καλούσε από το 1894 τη σοσιαλιστική διανόηση «να βάλει τέλος στις αυταπάτες και να αναζητήσει στήριγμα στην πραγματική και όχι στην επιθυμητή κοινωνική εξέλιξη, στις πραγματικές και όχι στις ενδεχόμενες κοινωνικοοικονομικές σχέσεις».
«Η θεωρητική δράση της σοσιαλιστικής διανόησης, έλεγε, πρέπει… να αποκαλύψει αυτό τον ανταγωνισμό (των παραγωγικών σχέσεων) παντού όπου είναι σκεπασμένος με την πολιτική ιστορία, με τις ιδιομορφίες του νομικού καθεστώτος, με τις θεωρητικές προλήψεις που έχουν επικρατήσει. Πρέπει να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της πραγματικότητας μας, σαν καθορισμένου συστήματος σχέσεων παραγωγής, να δείξει τον αναγκαίο χαρακτήρα της εκμετάλλευσης και της απαλλοτρίωσης των εργαζομένων μέσα σ’ αυτό το σύστημα, να δείξει τη διέξοδο εκείνη απ’ αυτό το καθεστώς, την οποία υποδείχνει η οικονομική εξέλιξη»**
Κι αν οι αστοί οικονομολόγοι και οι κάθε λογής απολογητές της τάξης των εκμεταλλευτών λένε, ότι αυτά πια είναι ξεπερασμένα, το μόνο που φανερώνουν, είναι ακριβώς, η χειραγώγηση και η εξάρτηση τους από τον "μπεζαχτά" της αστικής τάξης. Ότι είναι, οι υποβολείς των ψεμάτων, των ανοησιών και του διαχρονικού λαϊκισμού της αστικής προπαγάνδας. (Είδαμε και σήμερα τις συναινετικές γελοιότητες των εκπροσώπων της πανικόβλητης τάξης των πλουτοκρατών. Σε λίγο θα τις αναπαράγουν στο τετράγωνο τα αστικά ΜΜΕ, "παλιά μας τέχνη κόσκινο").
Όταν ο Λένιν μιλάει για «τη διέξοδο εκείνη απ’ αυτό το (καπιταλιστικό) καθεστώς, την οποία υποδείχνει η οικονομική εξέλιξη» πρέπει να καταλαβαίνουμε ότι, σε τελευταία ανάλυση, αναφέρεται στην ταξική πάλη, πιο συγκεκριμένα στην «επαναστατική πρακτική δράση». Την ανειρήνευτη ταξική πάλη, μέχρι την τελική ανατροπή του εκμεταλλευτικού οικονομικού συστήματος και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Και κανείς πραγματικά ελεύθερα σκεπτόμενος άνθρωπος δεν θα έβαζε σε δοκιμασία την νοημοσύνη του, υποστηρίζοντας ότι, από την στιγμή που πραγματοποιήθηκε η πρώτη επανάσταση, το ανθρώπινο γένος απόχτησε επαναστατική αταβιστική μνήμη. Αντίθετα, η ζωή έχει δείξει ότι, την κάθε ιστορική εποχή, οι λαοί είναι υποχρεωμένοι, μέσα από βάσανα και θυσίες, να μετασχηματίζουν το κοινωνικό τους ε ί ν α ι, με την επαναστατική πρακτική τους δ ρ ά σ η .
Εδώ βρισκόμαστε και πάλι σήμερα. Και όσοι πιστεύουν, συνήθως οι μικροαστοί φιλάνθρωποι και οι εκπρόσωποί τους, (οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη) φιλόζωοι και περιβαλλοντολόγοι (το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη), αλλά και γενικά, καλοπροαίρετοι άνθρωποι οι οποίοι συνθλίβονται από το εκμεταλλευτικό σύστημα και θλίβονται, όταν βρίσκονται κατά πρόσωπο με την κοινωνική αδικία, ότι είναι δυνατόν οι κοινωνίες να μετασχηματισθούν με τον «από μηχανής θεό», ή ακόμα πιο τραβηγμένα, με την συγκατάβαση και παραίτηση των εκμεταλλευτών, προφανώς, θάλεγα επιεικώς, αυταπατώνται.
«Ο Περσέας χρειαζόταν μια κουκούλα από σύννεφο για να κυνηγάει τα τέρατα. Εμείς κατεβάζουμε την κουκούλα βαθιά και σκεπάζουμε μάτια και αφτιά, για να μπορούμε ν’ αρνιόμαστε την ύπαρξη των τεράτων».
Πως φτάσαμε όμως στην “εποχή των τεράτων” ;
«Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» του Φ. Ένγκελς, ίσως ένα από το πιο δημοφιλή έργα, των κλασικών του μαρξισμού, μας προσφέρει μια από τις πιο τεκμηριωμένες και ταυτόχρονα λογοτεχνικά δοσμένες αναλύσεις, της ιστορικής εξέλιξης της κοινωνίας των ανθρώπων. Και την πιο κατατοπιστική εισαγωγή στην “εποχή των τεράτων”, τη βρίσκουμε στον επίλογο του βιβλίου, όπου ο Φ. Ένγκελς παρακολουθεί και συνοψίζει, από το ξεκίνημα της, όλη την εξελικτική πορεία μέχρι την σύγχρονη εποχή.
"...Έτσι φτάσαμε στο κατώφλι του πολιτισμού. Ο πολιτισμός αρχίζει με μια νέα πρόοδο στον καταμερισμό εργασίας.... Ο πολιτισμός εδραιώνει και αυξάνει όλους αυτούς τους καταμερισμούς της εργασίας που βρήκε...και προσθέτει σ’ αυτούς έναν τρίτο καταμερισμό της εργασίας, που η σημασία του είναι αποφασιστική και τον χαρακτηρίζει: Δημιουργεί μια τάξη, που δεν ασχολείται πια με την παραγωγή, αλλά μόνο με την ανταλλαγή των προϊόντων - τους εμπόρους....
Μια τάξη που κάνει τον εαυτό της αναπόφευκτο μεσάζοντα ανάμεσα σε κάθε δυο παραγωγούς και εκμεταλλεύεται και τους δυο. Με το πρόσχημα ότι γλιτώνει τους παραγωγούς από τον κόπο και τους κινδύνους της ανταλλαγής, ότι επεκτείνει την τοποθέτηση των προϊόντων τους σε πιο απομακρυσμένες αγορές, ότι γίνεται έτσι η χρησιμότερη τάξη του πληθυσμού, διαμορφώνεται μια τάξη από παράσιτα, από γνήσιους κοινωνικούς χαραμοφάηδες, που σαν αμοιβή για πολύ ελάχιστες πραγματικές υπηρεσίες, ξαφρίζει την κρέμα τόσο από την ντόπια, όσο και από την ξένη παραγωγή, αποκτά γρήγορα τεράστια πλούτη και ανάλογη κοινωνική επιρροή και ακριβώς γι’ αυτό, στην περίοδο του πολιτισμού, κατακτά όλο και νέες τιμές, όλο και μεγαλύτερη εξουσία πάνω στην παραγωγή, ώσπου τέλος προωθεί κι αυτή ένα δικό της προϊόν - τις περιοδικές εμπορικές κρίσεις....
Μαζί με το νεαρό εμπορικό στρώμα, διαμορφώνεται και το μεταλλικό χρήμα, το κομμένο νόμισμα, και με το μεταλλικό χρήμα ένα νέο μέσο για την κυριαρχία του μη παραγωγού πάνω στον παραγωγό και την παραγωγή του. Είχε ανακαλυφθεί το εμπόρευμα των εμπορευμάτων, που κρύβει μέσα του όλα τα άλλα εμπορεύματα, το μαγικό μέσο που κατά βούληση μπορεί να μεταμορφώνεται σε κάθε αξιοζήλευτο και επιθυμητό πράγμα. Όποιος το είχε, εξουσίαζε τον κόσμο της παραγωγής, και ποιος το είχε πριν από όλους; Ο έμπορος.... Αυτός φρόντιζε να γίνει φανερό ότι όλα τα εμπορεύματα, και επομένως και οι εμπορευματοπαραγωγοί, όφειλαν να πέφτουν στο έδαφος και να προσκυνούν το χρήμα....
Ύστερα από την αγορά εμπορευμάτων με χρήμα ήρθε ο δανεισμός με χρήμα, μαζί του ο τόκος και ο τοκογλύφος.... ..πλάι στο χρηματικό πλούτο, παρουσιάστηκε τώρα και ο πλούτος σε γαιοκτησία... Τι σήμαινε αυτό, του το ξεκαθάρισε το χρήμα που εφευρέθηκε ταυτόχρονα με την ατομική ιδιοκτησία της γης. Η γη μπορούσε τώρα να γίνει εμπόρευμα, που το πουλάς και το υποθηκεύεις....
Έτσι με την επέκταση του εμπορίου, με το χρήμα και την τοκογλυφία, με τη γαιοκτησία και την υποθήκη, προχωρούσε γοργά η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του πλούτου στα χέρια μιας ολιγάριθμης τάξης και παράλληλα μεγάλωνε η φτώχεια των μαζών και πλήθαινε η μάζα των φτωχών... (έτσι) γεννήθηκαν καινούργιες ανάγκες και νέα συμφέροντα,…
Τα συμφέροντα των ομάδων των χειροτεχνών που δημιουργήθηκαν με τον καταμερισμό της εργασίας, οι ιδιαίτερες ανάγκες της πόλης σε αντίθεση με την ύπαιθρο, απαιτούσαν νέα όργανα...είχε δημιουργηθεί μια κοινωνία που εξ αιτίας όλων των οικονομικών όρων ζωής έγινε ανάγκη να διασπαστεί σε ελεύθερους και δούλους, σε πλούσιους που ασκούσαν εκμετάλλευση και φτωχούς που δέχονταν εκμετάλλευση, μια κοινωνία που όχι μόνο δεν μπορούσε ξανά να συμφιλιώνει αυτές τις αντιθέσεις, αλλά που αναγκαστικά τις έσπρωχνε όλο και περισσότερο στα άκρα"*.
Πως φτάσαμε όμως στην “εποχή των τεράτων”;
* (Άνταμ Σμιθ, “Ο πλούτος των εθνών”, τόμος 1ος,, σελ. 335, 231 – 2)
« Καρλ Μαρξ, “Φιλοσοφικά χειρόγραφα”», εκδ., ΓΛΑΡΟΣ, σελ. 65
**Καρλ Μαρξ, "Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ", τόμος Ι, σελ. 638.
Όλες αυτές η ετικέτες που εφευρίσκουν για να «θυμούνται» τις συναντήσεις τους, και να «ξεχωρίζουν» τις αποφάσεις στις οποίες καταλήγουν, οι συσκεπτόμενοι άνθρωποι «κύρους», τα λεγόμενα «υψηλά ιστάμενα πρόσωπα», δηλαδή, οι πολιτικοί εκπρόσωποι των τραπεζομονοπωλίων, στις πολυέξοδες συνεδριάσεις των εθνικών αστικών κοινοβουλίων και στις συνόδους των ιμπεριαλιστικών ενώσεων, και οι στρατιωτικές επιθέσεις ενάντια στους λαούς, μια επιδίωξη και ένα σκοπό έχουν. Το πως, σε τελευταία ανάλυση, θα συντηρήσουν, το πως θα διασφαλίσουν με κάθε τρόπο, την εξουσία των μονοπωλίων, επί της εργασίας, δηλαδή τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής.
«… Μερικοί που δεν εργάζονται έχουν ωστόσο στη διάθεσή τους τα προϊόντα της φιλοπονίας. Τούτο όμως, οι ιδιοkτήτες αυτοί το χρωστάνε, μονάχα στον πολιτισμό και στο καθεστώς. Είναι καθαρά δημιούργημα των αστικών θεσμών (ο Ήντεν θάπρεπε να θέσει το ερώτημα: τίνος λοιπόν δημιούργημα είναι «οι αστικοί θεσμοί»; Από την άποψη της νομικής αυταπάτης δεν εξετάζει το νόμο σαν προϊόν των υλικών σχεδίων παραγωγής, αλλά αντίστροφα τις σχέσεις παραγωγής σαν προϊόν του νόμου) Γιατί οι θεσμοί αυτοί έχουν αναγνωρίσει πως τους καρπούς της εργασίας μπορεί κανείς να τους ιδιοποιείται και κατά τρόπο διαφορετικό, εκτός από την εργασία Οι περιουσιακά ανεξάρτητοι άνθρωποι χρωστάνε την περιουσία τους σχεδόν ολοκληρωτικά στην εργασία άλλων και όχι στη δική τους ικανότητα, που δεν είναι καθόλου ανώτερη από την ικανότητα των άλλων. Οι πλούσιοι δεν διακρίνονται από τους φτωχούς επειδή έχουν γη και χρήμα, μα επειδή εξουσιάζουν εργασία… Αυτό που ταιριάζει στο φτωχό είναι… μια άνετη και φιλελεύθερη σχέση εξάρτησης και στους ανθρώπους με ιδιοχτησία ταιριάζει επαρκής επιρροή και κύρος πάνω σ’ εκείνους που εργάζονται γι’ αυτούς… Όπως ξέρει κάθε γνώστης της ανθρώπινης φύσης, μια τέτοια σχέση εξάρτησης είναι απαραίτητη για το καλό των ίδιων των εργατών »**
Επισήμαινε με αυτά τα λόγια, από τον 18ο αιώνα ακόμα, ο σερ Φ. Μ. Ήντεν στο έργο του “Κατάσταση των φτωχών..”, το δικαίωμα της τάξης του, να “ιδιοποιείται τους καρπούς της εργασίας” φυσικά “για το καλό των ίδιων των εργατών”. Παλιά η πηγή από την οποία αντλεί, το θράσσος της, η παρασιτική τάξη των αστών.
To Χρήμα ως Κέρδος ( ΙΙ Μέρος)
«Ο Περσέας χρειαζόταν μια κουκούλα από σύννεφο για να κυνηγάει τα τέρατα. Εμείς κατεβάζουμε την κουκούλα βαθιά και σκεπάζουμε μάτια και αφτιά, για να μπορούμε ν’ αρνιόμαστε την ύπαρξη των τεράτων».*
«Όπως ξέρει κάθε γνώστης της ανθρώπινης φύσης» οι άνθρωποι που βρίσκονται σε «φιλελεύθερη σχέση εξάρτησης» προς τους «περιουσιακά ανεξάρτητους ανθρώπους», όπως ονομάτιζε τον 18ο αιώνα, τους ανθρώπους της τάξης του, τους σφετεριστές, δηλαδή, του ανθρώπινου μόχθου, ο σερ Φ. Μ. Ήντεν, είναι, εξ αιτίας αυτής ακριβώς της “φιλελεύθερης” σχέσης εξάρτησης, ευάλωτοι στις απειλές και εύπιστοι στα ψέματα της τάξης των “περιουσιακά” ανεξάρτητων ανθρώπων και των πολιτικών εκπροσώπων τους.
Και αυτό, η κυρίαρχη τάξη των εκμεταλλευτών, στις ειδυλλιακές εποχές της καπιταλιστικής ανθοφορίας, το πετυχαίνει από την μια, κρατώντας τον λαό, με τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους, με τον μυστικισμό και την πορνεία, στην πολιτική καθυστέρηση, κολακεύοντας αυτή την πολιτική του καθυστέρηση, με την προκλητικά λαϊκίστικη προπαγάνδα της, και από την άλλη, σε πολιτική καταστολή, με τη χρησιμοποίηση, όποτε χρειαστεί, των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους, δηλαδή με την κρατική βία και τρομοκρατία.
Κάθε καλοπροαίρετα σκεπτόμενος άνθρωπος, μπορεί χωρίς την παραμικρή δυσκολία να κατανοήσει, να αποδεχτεί, την τεράστια δυσκολία που αντιμετωπίζει διαχρονικά, η σοσιαλιστική διανόηση και η πρωτοπορία της εργατικής τάξης, στη προσπάθειά της να επαναστατικοποιήσει την σκέψη και την δράση των εργαζομένων, ώστε να γίνει δυνατή, από την πλευρά των εργαζομένων, η συνειδητοποίηση της ταξικής τους θέσης και δύναμης, καθώς και το ιστορικό χρέος της τάξης τους.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει την πολιτική καθυστέρηση της εποχής του, - τηρουμένων των αναλογιών, αντίστοιχη και στην δική μας εποχή - ο Β. Ι. Λένιν, καλούσε από το 1894 τη σοσιαλιστική διανόηση «να βάλει τέλος στις αυταπάτες και να αναζητήσει στήριγμα στην πραγματική και όχι στην επιθυμητή κοινωνική εξέλιξη, στις πραγματικές και όχι στις ενδεχόμενες κοινωνικοοικονομικές σχέσεις».
«Η θεωρητική δράση της σοσιαλιστικής διανόησης, έλεγε, πρέπει… να αποκαλύψει αυτό τον ανταγωνισμό (των παραγωγικών σχέσεων) παντού όπου είναι σκεπασμένος με την πολιτική ιστορία, με τις ιδιομορφίες του νομικού καθεστώτος, με τις θεωρητικές προλήψεις που έχουν επικρατήσει. Πρέπει να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της πραγματικότητας μας, σαν καθορισμένου συστήματος σχέσεων παραγωγής, να δείξει τον αναγκαίο χαρακτήρα της εκμετάλλευσης και της απαλλοτρίωσης των εργαζομένων μέσα σ’ αυτό το σύστημα, να δείξει τη διέξοδο εκείνη απ’ αυτό το καθεστώς, την οποία υποδείχνει η οικονομική εξέλιξη»**
Κι αν οι αστοί οικονομολόγοι και οι κάθε λογής απολογητές της τάξης των εκμεταλλευτών λένε, ότι αυτά πια είναι ξεπερασμένα, το μόνο που φανερώνουν, είναι ακριβώς, η χειραγώγηση και η εξάρτηση τους από τον "μπεζαχτά" της αστικής τάξης. Ότι είναι, οι υποβολείς των ψεμάτων, των ανοησιών και του διαχρονικού λαϊκισμού της αστικής προπαγάνδας. (Είδαμε και σήμερα τις συναινετικές γελοιότητες των εκπροσώπων της πανικόβλητης τάξης των πλουτοκρατών. Σε λίγο θα τις αναπαράγουν στο τετράγωνο τα αστικά ΜΜΕ, "παλιά μας τέχνη κόσκινο").
Όταν ο Λένιν μιλάει για «τη διέξοδο εκείνη απ’ αυτό το (καπιταλιστικό) καθεστώς, την οποία υποδείχνει η οικονομική εξέλιξη» πρέπει να καταλαβαίνουμε ότι, σε τελευταία ανάλυση, αναφέρεται στην ταξική πάλη, πιο συγκεκριμένα στην «επαναστατική πρακτική δράση». Την ανειρήνευτη ταξική πάλη, μέχρι την τελική ανατροπή του εκμεταλλευτικού οικονομικού συστήματος και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Και κανείς πραγματικά ελεύθερα σκεπτόμενος άνθρωπος δεν θα έβαζε σε δοκιμασία την νοημοσύνη του, υποστηρίζοντας ότι, από την στιγμή που πραγματοποιήθηκε η πρώτη επανάσταση, το ανθρώπινο γένος απόχτησε επαναστατική αταβιστική μνήμη. Αντίθετα, η ζωή έχει δείξει ότι, την κάθε ιστορική εποχή, οι λαοί είναι υποχρεωμένοι, μέσα από βάσανα και θυσίες, να μετασχηματίζουν το κοινωνικό τους ε ί ν α ι, με την επαναστατική πρακτική τους δ ρ ά σ η .
Εδώ βρισκόμαστε και πάλι σήμερα. Και όσοι πιστεύουν, συνήθως οι μικροαστοί φιλάνθρωποι και οι εκπρόσωποί τους, (οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη) φιλόζωοι και περιβαλλοντολόγοι (το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη), αλλά και γενικά, καλοπροαίρετοι άνθρωποι οι οποίοι συνθλίβονται από το εκμεταλλευτικό σύστημα και θλίβονται, όταν βρίσκονται κατά πρόσωπο με την κοινωνική αδικία, ότι είναι δυνατόν οι κοινωνίες να μετασχηματισθούν με τον «από μηχανής θεό», ή ακόμα πιο τραβηγμένα, με την συγκατάβαση και παραίτηση των εκμεταλλευτών, προφανώς, θάλεγα επιεικώς, αυταπατώνται.
«Ο Περσέας χρειαζόταν μια κουκούλα από σύννεφο για να κυνηγάει τα τέρατα. Εμείς κατεβάζουμε την κουκούλα βαθιά και σκεπάζουμε μάτια και αφτιά, για να μπορούμε ν’ αρνιόμαστε την ύπαρξη των τεράτων».
Πως φτάσαμε όμως στην “εποχή των τεράτων” ;
«Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» του Φ. Ένγκελς, ίσως ένα από το πιο δημοφιλή έργα, των κλασικών του μαρξισμού, μας προσφέρει μια από τις πιο τεκμηριωμένες και ταυτόχρονα λογοτεχνικά δοσμένες αναλύσεις, της ιστορικής εξέλιξης της κοινωνίας των ανθρώπων. Και την πιο κατατοπιστική εισαγωγή στην “εποχή των τεράτων”, τη βρίσκουμε στον επίλογο του βιβλίου, όπου ο Φ. Ένγκελς παρακολουθεί και συνοψίζει, από το ξεκίνημα της, όλη την εξελικτική πορεία μέχρι την σύγχρονη εποχή.
“..Είχε ανακαλυφθεί το μεταλλικό χρήμα..
το εμπόρευμα των εμπορευμάτων, που
κρύβει μέσα του όλα τα άλλα εμπορεύματα…"
το εμπόρευμα των εμπορευμάτων, που
κρύβει μέσα του όλα τα άλλα εμπορεύματα…"
"...Έτσι φτάσαμε στο κατώφλι του πολιτισμού. Ο πολιτισμός αρχίζει με μια νέα πρόοδο στον καταμερισμό εργασίας.... Ο πολιτισμός εδραιώνει και αυξάνει όλους αυτούς τους καταμερισμούς της εργασίας που βρήκε...και προσθέτει σ’ αυτούς έναν τρίτο καταμερισμό της εργασίας, που η σημασία του είναι αποφασιστική και τον χαρακτηρίζει: Δημιουργεί μια τάξη, που δεν ασχολείται πια με την παραγωγή, αλλά μόνο με την ανταλλαγή των προϊόντων - τους εμπόρους....
Μια τάξη που κάνει τον εαυτό της αναπόφευκτο μεσάζοντα ανάμεσα σε κάθε δυο παραγωγούς και εκμεταλλεύεται και τους δυο. Με το πρόσχημα ότι γλιτώνει τους παραγωγούς από τον κόπο και τους κινδύνους της ανταλλαγής, ότι επεκτείνει την τοποθέτηση των προϊόντων τους σε πιο απομακρυσμένες αγορές, ότι γίνεται έτσι η χρησιμότερη τάξη του πληθυσμού, διαμορφώνεται μια τάξη από παράσιτα, από γνήσιους κοινωνικούς χαραμοφάηδες, που σαν αμοιβή για πολύ ελάχιστες πραγματικές υπηρεσίες, ξαφρίζει την κρέμα τόσο από την ντόπια, όσο και από την ξένη παραγωγή, αποκτά γρήγορα τεράστια πλούτη και ανάλογη κοινωνική επιρροή και ακριβώς γι’ αυτό, στην περίοδο του πολιτισμού, κατακτά όλο και νέες τιμές, όλο και μεγαλύτερη εξουσία πάνω στην παραγωγή, ώσπου τέλος προωθεί κι αυτή ένα δικό της προϊόν - τις περιοδικές εμπορικές κρίσεις....
Μαζί με το νεαρό εμπορικό στρώμα, διαμορφώνεται και το μεταλλικό χρήμα, το κομμένο νόμισμα, και με το μεταλλικό χρήμα ένα νέο μέσο για την κυριαρχία του μη παραγωγού πάνω στον παραγωγό και την παραγωγή του. Είχε ανακαλυφθεί το εμπόρευμα των εμπορευμάτων, που κρύβει μέσα του όλα τα άλλα εμπορεύματα, το μαγικό μέσο που κατά βούληση μπορεί να μεταμορφώνεται σε κάθε αξιοζήλευτο και επιθυμητό πράγμα. Όποιος το είχε, εξουσίαζε τον κόσμο της παραγωγής, και ποιος το είχε πριν από όλους; Ο έμπορος.... Αυτός φρόντιζε να γίνει φανερό ότι όλα τα εμπορεύματα, και επομένως και οι εμπορευματοπαραγωγοί, όφειλαν να πέφτουν στο έδαφος και να προσκυνούν το χρήμα....
Ύστερα από την αγορά εμπορευμάτων με χρήμα ήρθε ο δανεισμός με χρήμα, μαζί του ο τόκος και ο τοκογλύφος.... ..πλάι στο χρηματικό πλούτο, παρουσιάστηκε τώρα και ο πλούτος σε γαιοκτησία... Τι σήμαινε αυτό, του το ξεκαθάρισε το χρήμα που εφευρέθηκε ταυτόχρονα με την ατομική ιδιοκτησία της γης. Η γη μπορούσε τώρα να γίνει εμπόρευμα, που το πουλάς και το υποθηκεύεις....
Έτσι με την επέκταση του εμπορίου, με το χρήμα και την τοκογλυφία, με τη γαιοκτησία και την υποθήκη, προχωρούσε γοργά η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του πλούτου στα χέρια μιας ολιγάριθμης τάξης και παράλληλα μεγάλωνε η φτώχεια των μαζών και πλήθαινε η μάζα των φτωχών... (έτσι) γεννήθηκαν καινούργιες ανάγκες και νέα συμφέροντα,…
Τα συμφέροντα των ομάδων των χειροτεχνών που δημιουργήθηκαν με τον καταμερισμό της εργασίας, οι ιδιαίτερες ανάγκες της πόλης σε αντίθεση με την ύπαιθρο, απαιτούσαν νέα όργανα...είχε δημιουργηθεί μια κοινωνία που εξ αιτίας όλων των οικονομικών όρων ζωής έγινε ανάγκη να διασπαστεί σε ελεύθερους και δούλους, σε πλούσιους που ασκούσαν εκμετάλλευση και φτωχούς που δέχονταν εκμετάλλευση, μια κοινωνία που όχι μόνο δεν μπορούσε ξανά να συμφιλιώνει αυτές τις αντιθέσεις, αλλά που αναγκαστικά τις έσπρωχνε όλο και περισσότερο στα άκρα"*.
Πως φτάσαμε όμως στην “εποχή των τεράτων”;
* (Άνταμ Σμιθ, “Ο πλούτος των εθνών”, τόμος 1ος,, σελ. 335, 231 – 2)
« Καρλ Μαρξ, “Φιλοσοφικά χειρόγραφα”», εκδ., ΓΛΑΡΟΣ, σελ. 65
**Καρλ Μαρξ, "Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ", τόμος Ι, σελ. 638.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου